درد کمر که به پا می‌زند
درد کمر که به پا می‌زند همواره باید جدی تلقی گردد، چون می‌تواند ناشی از علل مهمی باشد که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع بیمار را دچار مشکلات و عوارض جدی می‌شود. معمولاً درد کمر که به پا می‌زند ناشی از فشار روی ریشه‌های عصبی هستند که از نخاع و ستون فقرات خارج می‌شوند و در اندام تحتانی و پا ادامه می‌یابند. هر گونه فشار بر مسیر خروج ریشه عصب می‌تواند منجر به انتشار درد در پا شود که این مسئله در پزشکی اصطلاحاً رادیکولوپاتی نامیده می‌شود. علل مختلفی می‌تواند منجر به ایجاد رادیکولوپاتی شود. هر علتی که چه به صورت فیزیکی و چه ناشی از التهاب یک منطقه قادر به تحریک عصب، درد تیرکشنده (رادیکولوپاتی) و اختلالات حسی (پارستزی) در منطقه عصب دهی (innervation) آن خواهد بود. درد تیرکشنده است و شایعترین علت آن سیاتیکا می‌باشد. گاهی ممکن است درد به دلیل کشیدگی جزئی و یا خستگی بروز کند اما در صورت شدید درد و یا وخیم‌تر شدن آن باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه نمایید، چرا که ممکن است علت کمر درد آسیب ستون فقرات و نخاع باشد. مرکز فوق تخصصی ما با بهره‌گیری از بهترین و مجهزترین تجهیزات ارتوپدی و با همکاری متخصصین تراز اول کشور آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می‌باشد. در صورتی که از درد ناتوان کننده کمر و پا رنج می‌برید، با ما تماس بگیرید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید
مطالب مورد استفاده در این مقاله
درد کمر که به پا می‌زند
معمولاً درد کمری که به پا می‌زند در نتیجه رادیکولوپاتی به معنای تحریک عصب در مراکز عصبی و محل خروج آنها از ستون فقرات و نخاع است که منجر به ایجاد درد در مناطق عصب دهی می‌شود.
علل بروز درد می‌تواند یا آسیب فیزیکی باشد و یا به دلیل تحریک ناشی از التهاب عصب در ناحیه عصب دهی خود باشد. علائم آن بروز پارستزی (اختلالات حسی ناشی از تحریک عصب است که به صورت گزگز، مور مور، سوزن سوزن شدن و غیره روی می‌دهد) و یا رادیکولوپاتی (درد تیر کشنده ناشی از فشار روی عصبی که از نخاع خارج می‌شود) و تحریک عصب باشد.
به عبارتی هرگونه تغییری که در ستون فقرات ایجاد شود که ناشی از آسیب مثل شکستگی یا ناشی از عفونت از جمله سل ستون فقرات، بورسلا و تب مالت و یا بیماری‌های روماتیسمی (اسپوندیلیت آنکیلوزان) می‌توانند منجر به تحریک اعصاب و درد رادیکولوپاتی شوند.
کمر درد می‌تواند به شکل یک درد خفیف که به مدت چند روز پدیدار می‌شود تا درد شدید و مزمنی که می‌تواند هفته‌ها ادامه یابد بروز کند. اگرچه دردهای ناشی از کمر اغلب به دلیل کشیدگی عضلات و ساییدگی و پارگی طبیعی بدن ایجاد می‌شوند، با این حال کمردرد ممکن است از علائم بیماری‌های جدی‌تری باشد. در بعضی موارد، کمردرد می‌تواند به سایر مناطق بدن، به ویژه به پاها، گسترش یابد. به بیانی دیگر گاهی مشکلات ناشی از کمر و ستون فقرات به صورت درد در پا خود را نشان می‌دهند. درد کمر که به پا می‌زند می‌تواند ناشی از شرایط مختلفی چون بیرون زدگی دیسک کمر، سیاتیک، سندرم پیریفورمیس، التهاب عنکبوتیه باشد.
سایر علائم مرتبط با درد کمر که به پا می‌زند، کدامند؟
سایر علائم مرتبط با درد پشت و پا عبارتند از:
-
احساس سوزش
-
احساس مور مور
-
حساسیت و درد نسبت به لمس
-
تحرک محدود
چند مورد از علل درد کمر که به پا می‌زند
در ادامه برخی از علل بروز درد کمر که به پا می‌زند، شرح داده شده است:
-
سیاتیک:
شایعترین علت درد کمر که به پا می‌زند تحریک عصب سیاتیک است که اصطلاحاً عوام آن را سیاتیکا گویند. عصب سیاتیک از پیوند چند ریشه عصبی نخاعی تشکیل شده که عضلات پا را عصب دهی کرده و حس نواحی مختلف پا را ایجاد می‌کنند. در صورت فشار بر عصب سیاتیک به هر علتی ممکن است درد تیر کشنده و پارستزی بروز کند. غالباً در نتیجه بیرون زدگی دیسک، سیاتیک بروز می‌کند؛ سیاتیک دردی است که در امتداد عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. عصب سیاتیک هر فرد از قسمت پایین کمر شروع شده و تا باسن و پایین پاها گسترش می‌یابد. چنانچه فرد درد سیاتیک را تجربه کند، به طور معمول این درد در یک سمت بدن فرد ایجاد می‌شود. یکی از نشانه‌های این بیماری درد کمر که به پا می‌زند است.
علائم رایج مرتبط با سیاتیک عبارتند از:
-
درد ناشی از قسمت تحتانی ستون فقرات تا پشت ساق پا
-
درد شدید و شوک مانند در نواحی آسیب دیده
-
احساس سوزش
-
ضعف عضلانی
-
بی حسی
-
دشواری در کنترل مثانه یا روده
مراقبت از خود، ورزش و حفظ وضعیت مناسب بدن معمولاً می‌تواند علائم سیاتیک را بهبود بخشد. چنانچه شرایط فرد بهبود نیابد، ممکن است پزشک برای کاهش درد و ناراحتی، داروهای شل کننده عضلات یا ضد التهاب تجویز کند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تسکین درد، استروئیدهایی را به نواحی اطراف عصب سیاتیک فرد تزریق کند. چنانچ درد سیاتیک باعث ایجاد ضعف شود و یا کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، احتمالاً بهترین روش جراحی باشد. همیشه قبل از اتخاذ هر گزینه درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
لازم به ذکر است بسته به محل تحریک ریشه‌های عصبی مختلف نواحی مختلفی از بدن درد تیر کشنده را تجربه خواهد کرد مثلا در صورت تحت فشار قرارگیری اعصاب L1-L3 ممکن است درد به انتهای شکم، رو و یا داخل پا درد تیر بکشد اما متداول‌ترین آن دیسک بین مهره‌ای L4-L5 و L5-S1 درد از داخل باسن به کنار ران، ساق و در نهایت در انگشتان، شصت و کف پا انتشار یافته و به شکل پارستزی یا درد تیرکشنده بروز می‌کند.
-
اسپوندیلوز و استئوفیت:
علت فیزیکی درد کمر که به پا می‌زند می‌تواند ناشی از بیماری اسپوندیلوز یا تغییرات دژنراتیو و فرسایشی که در طول زمان ایجاد می‌شود و تغییرات استخوان و مهره از جمله استئوفیت باشد که می‌توانند در سوراخ های بین مهره‌ای و محل گذشتن عصب از ستون فقرات فشار ایجاد کنند و منجر به رادیکولوپاتی خواهد شد.
-
اسپوندیلولیزیس:
علت شایع فیزیکی دیگری که می‌تواند درد رادیکولوپاتی یا همان درد کمری که به پا می‌زند، ایجاد کند مشکل اسپوندیلولیزیس است که به معنای سرخوردگی مهره بوده و درد تیر کشنده در پا ایجاد خواهد کرد.
-
بیرون زدگی دیسک کمر:
یکی دیگر از عوامل درد کمر که به پا می‌زند، تحریک عصبی است که از دیسک عبور می‌کند، که این مسئله یا شامل تحریک عصب به دلیل التهاب و یا فشار ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر است. منظور از بیرون زدگی دیسک کمر، پارگی دیسک در ناحیه کمر است. بیرون‌زدگی هنگامی رخ می‌دهد که هسته یا "ژل" از طریق پارگی از دیسک نخاع خارج شود. دیسک پاره شده به عصب نخاعی فشار وارد می‌کند؛ همین مسئله می‌تواند باعث درد شدید، بی حسی و گاهی ضعف شود.
علائم دیگر مرتبط با بیرون زدگی دیسک کمر عبارتند از:
-
کمردرد مداوم که با ایستادن، سرفه یا عطسه بدتر می‌شود
-
گرفتگی اسپاسم کمر
-
کاهش انعطاف پذیری در زانو یا مچ پا
-
ضعف عضله پا
-
بی حسی در ساق پا و مچ پا
-
فشردگی نخاع
روش‌های درمانی بسته به شدت آسیب متفاوت هستند. در موارد جزئی، پزشکان ممکن است استراحت، داروهای ضد درد و گاهی اوقات طب سوزنی را به فرد توصیه کنند. اگر علائم طی چند هفته بهبود نیافت، پزشک ممکن است، فیزیوتراپی یا جراحی را برای فرد تجویز کند.
-
تریگر پوینت (نقاط ماشه‌ای)
نقاط ماشه‌ای موجود در باسن که در اثر اسپاسم و تحریک عضله بروز می‌کند و در اثر فشارهای بیومکانیکی و اختلالات پوستجر بوجود می‌آید یکی از علل مهم درد رادیکولوپاتی است. این مسئله در اثر تحریک عصب بوجود می‌آید. درمان آن شامل اصلاح بیومکانیکی و یا تقویت عضله، اصلاح پوزیشن می‌باشد.
-
آرتروز:
بیماری دیگری که طی آن درد کمر که به پا می‌زند، آتروز است. آرتروز به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که مفاصل ملتهب و دردناک می‌شوند. التهاب مفصل در قسمت پایین ستون فقرات یا باسن می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه کمر شود که ممکن است به پاها نیز انتشار یابد، این مسئله از آن دست شرایطی است که درد کمر به پا می‌زند.
شایعترین اشکال آرتروز شامل موارد زیر است:
-
ساییدگی مفصل که به تدریج باعث از بین رفتن غضروف مفصل در طول زمان می‌شود.
-
آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریازیس، بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل سالم حمله می‌کند.
علائم آرتروز ممکن است بسیار متفاوت باشد، اما به طور معمول شامل قرمزی، تورم مفاصل و کاهش تحرک است. علائم آرتروز ممکن است به صورت چرخه‌ای پدیدار شوند و یا با گذشت زمان بدتر شوند.
برنامه درمانی به نوع آرتروز و شدت علائم فرد بستگی خواهد داشت، اما اغلب شامل ترکیبی از تغییر سبک زندگی، فیزیوتراپی و دارو است. برای افرادی که دچار آرتروز شدید هستند، ممکن است گاهی پزشک جراحی را نیز توصیه کند.
-
عفونت ستون فقرات:
عفونت‌های ستون فقرات یا بافت‌های اطراف آن می‌تواند به کمردرد و حساسیت منجر شود. اگر عفونت باعث تحریک یا صدمه به اعصاب نخاعی شود، این ممکن است باعث درد یا احساس گزگز شود که تا پاها انتشار می‌یابد.
علائم دیگر عفونت ستون فقرات می‌تواند شامل تب، لرز و تورم، قرمزی یا گرما در ناحیه آسیب دیده باشد.
چنانچه عفونت‌های سایر قسمت‌های بدن به ستون فقرات گسترش یابد، عفونت‌های ستون فقرات ممکن است رخ دهد. آنها همچنین می‌توانند به عنوان عارضه جراحی، آسیب به کمر، دیابت، سرطان و بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند، ایجاد شوند.
درمان ممکن است شامل داروهای آنتی بیوتیکی یا ضد قارچی باشد. سایر درمان‌ها می‌تواند شامل تخلیه از طریق جراحی یا برداشتن بافت آلوده باشد.
-
سندرم پیریفورمیس:
از دیگر شرایطی که درد کمر به پا می‌زند، سندرم پیریفورمیس است. پیریفورمیس یک عضله صاف و نوارمانند است که در ماهیچه‌های سرینی در نزدیکی بالای مفصل ران قرار دارند. پیریفورمیس به ایجاد ثبات در مفصل ران کمک می‌کند و ران را بلند کرده و می‌چرخاند. سندرم پیریفورمیس نوعی اختلال عصبی است که هنگامی رخ می‌دهد که عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک شما را تحت فشار قرار می‌دهد. در حقیقت تحریک عصب بواسطه عضله می‌تواند به درد رادیکولوپاتی منتهی شود.
علائم رایج مرتبط با سندرم پیریفورمیس شامل موارد زیر است:
-
دردی که تا پایین ساق پا گسترش یافته
-
مور مور
-
احساس بی حسی در باسن
درمان شامل تسکین درد و اجتناب از عوامل تحریک کننده درد مانند برخی وضعیت‌های نشستن و فعالیت‌های بدنی شدید است.پزشک ممکن است استراحت، کیسه‌های آب سرد و گرم و فیزیوتراپی را برای افزایش تحرک فرد توصیه کند. جراحی آخرین چاره است، اما ممکن است در شرایط سخت مورد نیاز باشد.
-
رماتیسم ستون فقرات:
شرایط دیگری که درد کمر که به پا می‌زند، بیماری رماتیسم ستون فقرات است. رماتیسم ستون فقرات نوعی بیماری مزمن است که در آن مفاصل و مهره‌های ستون فقرات ملتهب می‌شوند و باعث کمر درد و سفتی می‌شوند. این شرایط همچنین می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن از جمله دنده ها، باسن، زانوها و پاها نیز گسترش یابد.
از دیگر علائم رماتیسم ستون فقرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
کاهش انعطاف پذیری ستون فقرات
-
کاهش تحرک
-
تورم و احساس گرما در مفاصل آسیب دیده
-
تنفس دردناک یا دشوار
-
خستگی
هنوز پزشکان به علت اصلی که منجر به بروز رماتیسم ستون فقرات می‌شود، پی نبرده‌اند، با این حال افرادی که ژن خاصی دارند احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
هیچ درمانی برای رماتیسم ستون فقرات وجود ندارد، بنابراین تمرکز پزشکان بر روی تسکین علائم فرد و جلوگیری از وخیم تر شدن وضعیت بیماران می‌باشد.
درمان معمولاً شامل ترکیبی از داروها، فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی است. پزشک ممکن است جراحی را برای افرادی که آسیب شدید مفصلی دارند توصیه کند.
به هر علتی که اعصاب تحریک شده و یا تحت فشار قرار گیرند و منجر به درد رادیکولوپاتی گردد، این یک زنگ خطر است چرا که فشار پایدار و مداوم روی اعصاب به علت ضعف بودن آنها ممکن است عصب از بین برود. چنانچه به هر علتی درد ناشی از رادیکولوپاتی درمان نشود و عصب همچنان تحت فشار باشد، عصب دچار آسیب پایدار گشته و عوارضی چون فلج اندام‌ها، تحلیل رفتن عضلات اندام تحتانی، افتادگی پا، اختلالات شدید در راه رفتن و عملکرد، ناتوانی جنسی، عدم کنترل ادرار و مدفوع را در پی خواهد داشت.
با این حال اگر به موقع تشخیص داده شوند قابلیت درمان داشته و می‌توان از پیش روی آنها جلوگیری کرد و نیاز به جراحی ممکن است وجود نداشته و ناتوانی فرد کاهش می‌یابد.
برای درد کمر که به پا می‌زند، چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بروز شرایط ذیل فوراً با دکتر کمر درد مشورت کنید:
-
درد شدید باشد
-
درد به طور مداوم بدتر شود و یا به درمان خانگی پاسخ ندهد
-
درد به نواحی دیگر بدن گسترش یابد
-
درد با علائمی دیگر مانند اسهال، سرگیجه یا استفراغ همراه باشد
در صورتی که بیماری علائمی از جمله موارد ذیل را تجربه کند برای یافتن علت اصلی درد باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرد:
-
درد بسیار شدید و ناگهانی
-
تورم ناگهانی در ساق پا یا مچ پا
-
درد قفسه سینه
-
داشتن مشکل در حرکت یا راه رفتن
-
از دست دادن کنترل روده یا مثانه
برای کاهش درد کمر و پا فرد چه اقداماتی می‌تواند اتخاذ نماید؟
اقداماتی که فرد می‌تواند برای کاهش و جلوگیری از کمردرد و گسترش درد تا پاهای خود انجام دهد شامل موارد زیر است:
-
انجام ورزش منظم کششی و تقویتی انجام دهید
-
برای برخورداری از بهترین وضعیت بدنی در هنگام نشستن و ایستادن باید تمرین کنید
-
زمانی که پشت میز نشسته‌اید، پشت میز کامپیوتر هستید و یا در محل کار و پشت میز کار خود قرار دارید بواسطه برخاستن، کشیدن عضلات و یا قدم زدن به طور متناوب یک دوره استراحت کوتاه مدت داشته باشید
-
از داشتن یک میز کاری مناسب اطمینان حاصل نمایید و مطمئن شوید میز کاری شما دارای صندلی حائل و قابل تنظیم است
-
از تکنیک‌های مناسب برای بلند کردن و حمل نکردن اشیایی خیلی سنگین و دارای وزن بالا استفاده کنید
-
سعی کنید به وزن سالم برسید و یا آن را حفظ کنید
روش‌های درمانی
روش‌های درمان غیرجراحی و جراحی به ترتیب شامل:
-
فیزیوتراپی، ورزش، دارودرمانی خوراکی، داروهای تزریقی چون کورتون و اوزون مستقیماً در ستون فقرات، استفاده از کمربند، بالشت طبی، کفی طبی، از بین بردن ریسک فاکتورها چون اختلالات مکانیکی به بهبود فرد کمک می‌کند.
-
در صورتی که روش‌های غیرتهاجمی جواب نداد و فرد بهبود نیافت می‌توان با جراحی عصب تحت فشار را از موقعیتی که در آن گیر کرده خارج کرد تا درد و آسیب عصب رفع شود.
و کلام آخر
هر زمان درد کمری داشتید که به پا می‌زند و پس از چند روز استراحت و درمان‌های ساده خوب نمی‌شود، ضروری است به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا با کسب شرح حال، معاینه و اقدامات تشخیصی چون آزمایشات و تصویربرداری، ام آر آی و نوار عصب و عضله علت آن تشخیص داده شده و درمان‌های متناسب غیرجراحی اتخاذ گردد. درد کمر که به پا می‌زند، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله فشار روی ریشه‌های عصبی باشد. چنانچه درد رادیکولوپاتی درمان نشود می‌تواند عوارضی چون آسیب پایدار عصب، ناتوانی جنسی، افتادگی پا، اختلال در کنترل رود و مثانه و غیره را در پی داشته باشد. شاید برای بسیاری آگاهی از این نکته که علت اصلی درد پا ناشی از مشکلات کمر باشد، غیرقابل باور است. بدیهی است برای یافتن علت اصلی درد معاینه توسط یک پزشک متخصص ضروری است. پزشکان کلینیک ما آماده‌اند به شما در تشخیص اصلی علت درد کمک کنند و مطابق آن بهترین درمان را برای تسکین درد شما ارائه نمایند؛ با ما تماس بگیرید.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.