سیاتیک چیست ؟
در عوام سیاتیک به دردی گفته می شود که در ادامه مسیر عصب سیاتیک بوجود می آید ، از قسمت تحتانی کمر و ران و به سمت پایین میرود . معمولا ، سیاتیک تنها یک طرف از اندام تحتانی را درگیر می کند .
سیاتیک معمولاً زمانی اتفاق می افتد که عواملی مانند فتق دیسک ، خار استخوان ستون مهره یا تنگ شدن ستون فقرات (تنگی نخاع) به هر علتی بخشی از عصب را فشرده کند. این باعث التهاب ، درد و اغلب مقداری بی حسی در پای آسیب دیده می شود.
اگرچه درد سیاتیک ممکن است شدید و طاقت فرسا باشد ، اما در اکثر موارد درد طی چند روز تا هفته با درمان های غیر جراحی ممکن است برطرف شود . درد سیاتیک میتواند عواقب ناگواری داشته باشد مثل فلجی و اختلالات اسفنکتریی مانند ناتوانی در کنترل ادرار و مدفوع و ناتوانی جنسی و ضعف عضلات پس هر شخصی احساس درد سیاتیک میکند باید به پزشک مراجعه کند تا درمان برایش شروع شود بیمارانی که که دچار درد سیاتیک خیلی شدید هستند و علایمی مانند ضعف پا یا تغییرات روده یا مثانه را دارند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند .
فهرست مطالب:
سیاتیک چیست؟
به صورت آناتومیکی عصب سیاتیک از نخاع در ناحیه ساکرال شروع می شود ، ازکف باسن عبور می کند و سپس در پایین هر پا منشعب می شود و هر پا عصب جداگانه دریافت میکند .
عصب سیاتیک یکی طولانی ترین عصب در بدن انسان و یکی از مهمترین عصب در انسان است. و نقش مهمی و مستقیمی بر توانایی انسان در کنترل و احساس پاهای خود دارد. حال وقتی این عصب به هر علتی تحریک شود ، شما درد سیاتیک را تجربه خواهید کرد.
سیاتیک احساسی است که می تواند خود را به صورت یک درد متوسط تا شدید در کمر ، باسن و پاها نشان دهد. همچنین گاهی در این مناطق احساس ضعف یا بی حسی نیز میکنید .
سیاتیک یک علامت خطر است که نشانه آسیب جدی به عصب سیاتیک است همچنین ممکن است آسیب بر ناحیه ای باشد که روی عصب تأثیر می گذارد مانند مهره های استخوان های کمری یا ساکرال.
حدود 40 درصد از افراد جامعه در بعضی از دوره های زندگی خود سیاتیک را تجربه میکنند .خطر سیاتیک با افزایش سن شیوعش بیشتر می شود.
علائم سیاتیک چیست؟
سیاتیک درد کاملاً مشخصی دارد . اگر شما دردی را در ناحیه کمر و باسن و اندام تحتانی تجربه میکنید به طور معمول درد سیاتیک است.
سیاتیک نتیجه آسیب عصب سیاتیک شما است. علائم دیگری نیز ممکن است داشته باشدکه شامل موارد زیر می باشد:
-
گاهی شما دردی را دارید که با حرکت کردن بدتر میشود.
-
ممکن است در پاها بی حسی یا ضعف داشته باشید که معمولاً در طول مسیر عصب سیاتیک شما احساس می شود. در موارد شدید بیماری ، ممکن است دچار فلجی و بی حس شدن در پا ها بشوید .
-
ممکن است احساس سوزن و سوزن کنید ، که شامل یک گزگز دردناک در انگشتان پا است.
-
ممکن است شما بی اختیاری ادرار و مدفوع را تجربه کنید که نشانه عدم توانایی در کنترل مثانه یا روده است. این علامت نشانه سندرم cauda equina (CES) است و به دلیلی خطراتش نیاز به مراجعه سریع به پزشک و اورژانس است .
درد سیاتیک می تواند بسیار متغیر باشد ، و از یک درد خفیف تا یک احساس سوزش در پا یا دردی طاقت فرسا دیده شود . گاهی اوقات هم می تواند مثل یک لرزش یا حس برق گرفتگی احساس شود. هنگام سرفه یا عطسه ممکن است بدتر باشد و نشستن طولانی مدت می تواند علائم را تشدید کند. معمولاً فقط یک طرف بدن شما تحت تأثیر قرار می دهد.
بعضی از افراد همچنین بی حسی ، گزگز یا ضعف عضلانی در پا دارند. ممکن است همزمان در قسمتی از پا هایتان درد داشته باشید و در قسمت دیگر ی از همان پا بی حس شوید .
علل سیاتیک چیست؟
درد سیاتیک زمانی اتفاق می افتد که عصب سیاتیک ، معمولاً توسط دیسک فتق در ستون فقرات یا رشد بیش از حد استخوان (خار استخوان) در مهره ها ، تحت فشار قرار بگیرد. به ندرت هم دیده شده که عصب می تواند توسط تومور نخاعی یا متاستاز به نخاع فشرده شود و یا توسط بیماری های سیستمیک مانند دیابت آسیب ببیند.
سیاتیک می تواند توسط چندین بیماری مختلف پزشکی ایجاد شود از جمله:
-
فتق دیسک یا دیسک لغزنده: که باعث فشار به ریشه عصب می شود. این شایعترین علت سیاتیک است.
-
تنگی نخاع:تنگی ستون فقرات می تواند ریشه های عصب سیاتیک را هنگام عبور از ستون فقرات ، تحت فشار قرار دهد.
تنگی نخاع ، به معنای باریک شدن غیرطبیعی فضای کانال نخاع است. که این تنگ شدن کانال فضای موجود برای عبور نخاع و اعصاب را کاهش می دهد و موجب فشار بر آنها میشود
-
آرتروز: لبه های دندانه دار استخوان ها که شبیه خار هستند می توانند با افزایش سن و از دست دادن انعطاف اعصاب کمر را فشرده کنند.
-
ضربه به ستون فقرات کمر در اثر تصادف .
-
تومورهایی در کانال نخاع که عصب سیاتیک را فشرده می کنند.
-
سندرم Piriformis نوعی بیماری است که وقتی عضله پیریفورمیس ( عضله کوچکی که در عمق باسن است ) سفت یا دچار اسپاسم می شود ، ایجاد می شود. این سندروم می تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند و در نتیجه تحریک کند. سندرم Piriformis یک اختلال عصبی عضلانی غیرمعمول است.
-
سندرم Cauda equina یک بیماری نادر اما جدی است که روی دسته اعصاب انتهای نخاع به نام cauda equina تأثیر می گذارد. این سندرم موجب درد در پایین پا ، بی حسی و احساس گزگز در اطراف مقعد و از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع می شود.
چه موقع با درد سیاتیک به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما مبتلا به سیاتیک خفیف باشید معمولاً با گذشت زمان از بین می رود. اگر اقدامات غیر درمانی و مراقبت از خود نتوانست علائم را برطرف کند یا درد طولانی شود و بیش از یک هفته طول بکشد ، شدید تر یا به تدریج بدتر و پیشرفته شود ، باید به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که یکی از علائم زیر را داشتید سریع به پزشک متخصص مراجعه کنید :
-
دردی که پس از یک آسیب دیدگی یا تصادف شدید ایجاد شود.
-
درد که به طور ناگهانی و دردناکی در پایین کمر یا پا ایجاد شود که همراه با بی حسی یا ضعف عضلانی باشد .
-
ناتوانی در کنترل مثانه یا روده
عوامل خطر برای سیاتیک عبارتند از
-
افزایش سن:احتمال فرسودگی یا خراب شدن قطعات استخوانی بیشتر می شود مانند فتق دیسک و خار استخوان که شایعترین علل سیاتیک هستند.
-
مشاغل خاص که فشار زیادی را به پشت شما وارد می کند ، خصوصاً مواردی که شامل بلند کردن اجسام سنگین ، نشستن به مدت طولانی یا چرخاندن کمر است.
-
دیابت یک بیماری سیستمیک است که می تواند خطر آسیب عصبی یا نوروپاتی را افزایش دهد.
-
سیگار کشیدن هم می تواند موجب از بین رفتن لایه خارجی دیسک های ستون فقرات و اسیب پذیر کردن عصب شود .
چگونه از سیاتیک پیشگیری کنیم؟
سیاتیک ممکن است قابل پیشگیری نباشد ، اما انجام اقدامات زیر می تواند به محافظت از کمر و کاهش خطر ابتلا کمک کند:
-
حالت بدنی خود را حفظ کنید: وضعیت مناسبی هنگام نشستن ، ایستادن ، بلند کردن اشیا و خواب داشته باشید رعایت این موارد میتواند به کاهش فشار روی کمر کمک کند.
-
سیگار را ترک کنید: نیکوتین موجب کاهش خون رسانی به استخوان ها می شود . و در نتیجه ستون فقرات و دیسک های مهره ای را ضعیف تر می کند ، که باعث فشار بیشتر به ستون فقرات و دیسک ها می شود و باعث مشکلات کمر و ستون فقرات می شود.
-
وزنتان را کاهش دهید : وزن اضافی و چاقی و رژیم غذایی نامناسب باعث ایجاد التهاب و درد در بدن میشود . هرچه به وزن ایده آل بدن نزدیکتر باشید ، فشار کمتری به ستون فقرات وارد می کنید.
-
به طور مرتب ورزش کنید: ورزش شامل کشش برای انعطاف پذیری مفاصل و تمرینات تقویت عضلات کمر و شکم است. به این دلیل که این عضلات از ستون فقرات حمایت میکنند و مانع وارد شدن فشار به زیاد به انها میشود . همچنین ، از نشستن به مدت طولانی خودداری کنید.
فعالیت های بدنی را انتخاب کنید که کمترین آسیب به کمر شما وارد کند: فعالیت های کم ضربه مانند شنا ، پیاده روی ، یوگا را در نظر بگیرید.
درمان سیاتیک چیست؟
هدف از درمان کاهش درد و افزایش تحرک است بسته به علت،بسیاری از موارد سیاتیک با گذشت زمان و با برخی از درمان های ساده خودمراقبتی از بین میروند.
شما باید تا آنجا که ممکن است به فعالیت های روزمره خود ادامه دهید.
برخی از درمان های خودمراقبتی شامل موارد زیر است:
-
استفاده از بسته های سرد یا گرم: به کاهش تورم و تسکین درد کمک می کند.
•کشش:کشش آرام کمرتان نیز می تواند مفید باشد. برای یادگیری چگونگی کشش صحیح ، از فیزیوتراپیست یا مربی آموزش دیده برای مقابله با آسیب خود ، یک آموزش فیزیکی دریافت کنید.
داروهای بدون نسخه ، مانند آسپرین و ایبوپروفن نیز می توانند به درد ، التهاب و تورم کمک کنند. در استفاده بیش از حد از آسپرین مراقب باشید ، زیرا می تواند عوارضی مانند خونریزی معده و زخم ایجاد کند.
-
ورزش منظم : هرچه بیشتر فعال بمانید ، اندورفین بیشتری از بدن آزاد می شود. اندورفین ها مسکن هایی هستند که توسط بدن ساخته می شوند. در ابتدا فعالیت های کم ضربه مانند شنا و دوچرخه سواری ثابت را انجام دهید.
-
فیزیوتراپی: می تواند به بهبود وضعیت بدن و تقویت عضلات پشت کمک کند.
-
داروهای تجویز شده
پزشک شما ممکن است شل کننده های عضلانی ، تسکین دهنده درد مخدر یا داروهای ضد افسردگی را تجویز کند. داروهای ضد افسردگی از طریق تولید اندورفین موجب کاهش درد میشوند .
داروهای استروئیدی مانند پردنیزولون به ناحیه ای به نام فضای اپیدورال استخوان ستون فقرات تزریق می شود که همان در واقع مجرای کنار نخاع شماست. به دلیل عوارض زیادی که این دارو ها دارند ، این تزریقات در مواقعی که راه های دیگر نتواند درد را کنترل کند استفاده میشوند.
وقتی بیماری بسیار شدید شود و درد شدید یا شرایطی که کنترل اسفنکتر های روده و مثانه خود را از دست داده اید و دچار بی اختیاری شده اید و یا در بعضی از عضلات اندام تحتانی دچار ضعف شدید شده اید ، جراحی نیاز باشد.
سخن نهایی
سیاتیک درد کاملاً مشخصی دارد . اگر شما دردی را در ناحیه کمر و باسن و اندام تحتانی تجربه میکنید به طور معمول درد سیاتیک است
سیاتیک یک علامت خطر است که نشانه آسیب جدی به عصب سیاتیک است همچنین ممکن است آسیب بر ناحیه ای باشد که روی عصب تأثیر می گذارد مانند مهره های استخوان های کمری یا ساکرال.
اگر شما مبتلا به سیاتیک خفیف باشید معمولاً با گذشت زمان از بین می رود. اگر اقدامات غیر درمانی و مراقبت از خود نتوانست علائم را برطرف کند یا درد طولانی شود و بیش از یک هفته طول بکشد ، شدید تر یا به تدریج بدتر و پیشرفته شود ، باید به پزشک مراجعه کنید.