زانو درد عصبی
تحت فشار قرار گرفتن، آسیب و ضربه به اندام‌ها و اجزاي اطراف مفصل زانو منجر به فشردگی عصب و قرارگیری آن در فضای تنگ می‌شود. این فشردگی عصب باعث ایجاد درد عصبی در زانو شده که به آن عصب باریکش یا زانو درد عصبی گویند. آنچه منجر به فشردگی و انقباض عصب می‌شود فشار بیش از حد بافت‌ها و سایر ساختارهای موجود در اطراف استخوان است. از سوی دیگر استرس و تنش‌های عصبی نیز می‌تواند منجر به ایجاد دردهای عصبی سیاتیک و عصب پرونئال زانو گردد. گاهی نیز علت اصلی درد عصبی زانو به دردهای سایکوسوماتیک و روانشناسی باز می‌گردد. از عوارض عدم درمان زانو درد عصبی می‌توان به آسیب دائمی به عصب، ناتوانی در راه رفتن و دردهای ناتوان کننده اشاره کرد. از آنجا که تشخیص علت اصلی درد در درمان حائز اهمیت است، به منظور انتخاب بهترین شیوه درمان ضروری است به متخصصین مجرب و با سابقه مراجعه نمایید. مرکز فوق تخصصی ما آماده ارائه خدمات نوین پزشکی در حوزه دردهای عصبی زانو به شما عزیزان است.
فهرست مطالب مورد استفاده در مقاله حاضر
منظور از زانو درد عصبی چیست؟
وقتی ساختارها و اجزای پیرامون مفصل به عصب باریک مفصل زانو فشار وارد می‌کند، زانو دردهای عصبی بروز می‌کنند. چنین رویدادی به عصب آسیب وارد کرده و دیگر نمی‌تواند به درستی عمل کند. تنها عصبی که از زانو عبور می‌کند؛ شاخه‌ای از عصب سیاتیک است که به عصب پرونئال معروف است.
زانو درد به دلایل مختلفی بروز خواهد کرد از همین رو می‌توان گفت که زانو درد به دو شکل حاد و مزمن وجود دارد. نوعی دیگری از زانو درد که ممکن است به دلیل فشارهای عصبی وارده به فرد به وجود می‌آید به آن زانو درد عصبی گویند. علائم و نشانه‌های مرتبط با زانو دردهای عصبی مشابه زانو درد عادی است با این حال احتمال دارد نادیده انگاشتن آن مشکلاتی را برای فرد به وجود آورد.
یکی از انواع زانو درد، نوع حاد است و علل آن می‌تواند به دلیل شکستگی استخوان، پارگی‌های تاندون، آسیب مینیسک، دررفتن زانو و ... باشد.
علل بروز زانو درد مزمن را می‌توان به مشکلاتی از جمله روماتویید، آرتریت کریستالی، تورم کیسه مفصلی، عفونت، تاندونیت و التهاب تاندون اشاره کرد. در صورت نادیده انگاشتن هر یک از موارد فوق الذکر احتمالاً عفونت بدن رفته رفته به مفصل زانو رسیده و منجر به تخریب آن می‌شوند. در چنین شرایطی فرد نیازمند جراحی تعویض مفصل زانو خواهد بود.
اما در برخی موارد ممکن است علت درد عصبی زانو در بیمار سایکوسوماتیک باشد. در چنین شرایطی حقیقتاً هیچ اثری از وجود یک مشکل پاتولوژیک در زانوی بیمار مشاهده نمی‌شود و در واقع بیمار به لحاظ روحی، روانی و عصبی دچار ناراحتی بوده و درد ناشی از این مشکلات روحی و عصبی به زانو منتقل می‌شود و هیچ ضایعه و آسیبی در زانو مشاهده نخواهد شد. این مدل از دردهای روانی-جسمانی دارای منشاء روانی بوده و در اثر تنش‌ها و فشارهای روانی سرکوب شده و فرو خورده بروز کرده و به صورت جسمانی خود را نشان می‌دهند. بنابراین گاهی زانو درد عصبی به دلیل مشکلاک سایکوسوماتیک در بیمار بروز می‌کند.
علائم زانو درد عصبی کدام است؟
در اغلب موارد علائم زانو درد عصبی به تدریج به وجود می‌آیند و با گذشت زمان تشدید می‌شود. با مشاهده هر یک از علائم و نشانه‌های مرتبط با زانو درد که در ادامه آمده بایستی به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه نماید:
-
درد زانو
-
التهاب مفصل زانو
-
کاهش انعطاف پذیری
-
خشکی مفصل
-
قفل کردن یا خالی کردن زانو
-
کریپیتاسیون
علل بروز زانو درد عصبی چیست؟
از اصلی‌ترین علل بروز زانو درد عصبی می‌توان به مواردی چون فیبرومیالژیا، پلی میالژیا، آسیب دیدن عصب زانو، مشکلات و ناهنجاری ستون فقرات، حساسیت، استرس و درد ناشی از جراحی اشاره کرد.
فیبرومیالژیا منجر به درد عضلانی در سراسر بدن و حتی زانو خواهد شد. این بیماری به دلیل نحوه ادراک احساس از مغز و اعصاب و مشکلات عصبی بروز کرده و یک سندرم درد مزمن محسوب می‌شود که دلیل ناشناخته شده‌ای ندارد و با علایمی از جمله خستگی، سردرد، خشکی مفاصل و اختلالات خلقی و شناختی همراه است و با علائم سنتی التهاب همراه نیست. در این بیماری اغلب افراد درد را در دو طرف بدن خود احساس خواهند کرد.
پلی میالژیا نیز مانند فیبرومیالژیا باعث ایجاد دردهای عضلانی در سراسر بدن و زانو خواهد شد. نوعی التهاب آرتروز محسوب می‌شود و یک بیماری خود ایمنی است و به دلیل اختلال در سیستم ایمنی فرد بروز می‌کند و منجر به درد عضلانی می‌شود. از جمله علائم این بیماری سفتی عضلات و مفاصل است. افراد مبتلا به پلی میانژیا در غالب موارد در خون خود سطح بالایی از پروتئین‌های التهابی دارند و احتمالاً سلول‌های قرمز خون آنها در آزمایش خون تغییراتی را نشان میدهد که مشخصه التهاب هستند.
گاهی مشکلات اعصاب داخلی و پیرامون زانو می‌توانند باعث بروز درد در زانو شوند. درد در زانو و نواحی اطراف آن توسط اعصاب ژنیکولار داخلی، ژنیکولار جانبی و اینفراپاتلار حس می‌شود. بسته به محل بروز درد و کیفیت آن، درد ناشی از این اعصاب را می‌توان بواسطه بلاک عصبی یا فركانس پرتونگاری درمان کرد. درد عصبی تحت عنوان نورالژی به صورت درد شدید، تیر کشنده، سوزش، الکتریکی و حس سوزن سوزن شدن بروز می‌کند.
-
مشکلات و ناهنجاری‌های ستون فقرات:
مشکلات و ناهنجاری ستون فقرات از جمله آرتروز مفاصل و یا افتادگی دیسک می‌توانند منجر به فشردگی اعصاب نخاعی یا گیرافتادگی عصب در حین خروج از کانال نخاعی شود. این فشردگی اعصاب، تنگی فورامینال کمری عنوان می‌شود و می‌تواند منجر به ایجاد انتشار درد در بخش‌های مختلف پا از جمله زانو گردد.
احتمال دارد گاهی در سیستم عصبی مشکلی به نام حساسیت ایجاد شود. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که درد عصبی به سوی بالاتنه و یا پایین تنه و به پاها و یا دیگر قسمت‌های بدن انتشار یابد. افراد مبتلا به این مشکل احتمالا دارای پوست حساسی باشند و حتی یک تماس آهسته بوسیله یک برس نیز می‌تواند برای چنین افرادی به شدت دردناک باشد.
استرس منجر به بروز مشکلاتی می‌شود که بر ایجاد درد در مفاصل تأثیر دارند. استرس خصوصاً پانیک اتک، می‌تواند بر شیوه حرکت، نشستن و عملکرد فرد تاثیر بگذارد. ممکن است فرد برای کنترل اضطراب و استرس خود پای خود را تکان دهد یا به گونه‌ای بنشیند که احساس راحتی بیشتری داشته باشد؛ امکان دارد فرد کمتر ورزش کرده یا پاهای خود را روی هم بیندازد و یا دراز بکشد. متأسفانه چنین تغییراتی می‌تواند منجر به بروز درد مفاصل زانو گردد. چنانچه وضعیت، رفتارها و حرکات فرد به گونه‌ای تغییر کند که پیشترآن گونه نبود، این تغییر وضعیت می‌تواند منجر به بروز درد مفاصل گردد.
به علاوه استرس با ایجاد تنش قابل توجه در عضلات زانو به سفتی عضلات منتهی می‌شود. عضلات سفت با ایجاد سفتی در مفاصل می‌تواند به التهاب مفاصل منتهی شده و ناراحتی بیشتری بوجود آورد. از سوی دیگر تنش به خودی خود به مفاصل فشار وارد کرده و منجر به بروز درد خواهد شد.
گاهی ممکن است پس از جراحی زانو، با وجود گذشت زمان کافی جهت بهبودی درد همچنان ادامه داشته باشد. این امر احتمالاً در حدود ۲۵٪ از کل جراحی‌های صورت گرفته بروز خواهد کرد و گاهی این درد مداوم غیرقابل تحمل و ناتوان کننده می‌شود. درد ناشی از جراحی تقریباً در هر نوع عمل جراحی از جمله جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروسکوپی بروز می‌کند. احتمالاً درد ناشی از جراحی به دلایل مختلفی از جمله آسیب عصبی یا زخم، التهاب یا عفونت مداوم یا ضعف و سفتی عضلات باشد. این مسئله پیچیده است و باید توسط جراحان و پزشکان متخصص درد ارزیابی گردد.
روش‌های تشخیص زانو درد عصبی
متخصص برای تشخیص علت زانو درد سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و آزمایشاتی انجام میدهد. آزمایشات مرتبط با تشخیص زانو درد عصبی شامل موارد ذیل است:
-
آزمایش اشعه ایکس زانو: این آزمایش وجود هر توده یا شکستگی استخوان را مشخص می‌کند.
-
ام آر آی زانو: این آزمایش بواسطه تصویر سه بعدی داخل زانو را بررسی کرده و با تایید تشخیص و نشان دادن توده‌های داخل عصب و جزئیات شکستگی‌ها و سایر معضلات استخوانی به پزشک و متخصص ارتوپد در تشخیص مشکلات مرتبط با زانو دردهای عصبی کمک می‌کند.
-
تست نوار عصب و عضله (EMG): این شیوه به بررسی فعالیت الکتریکی عضلات می‌پردازد.
-
آزمون هدایت عصبی: در این روش سرعت سیگنال‌های عصبی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
-
رادیوگرافی زانو: این روش به منظور یافتن آسیب‌ها، بیماری‌ها و ناهنجاری‌های گوناگون صورت می‌گیرد و بر مبنای تابش الکترومغناطیسی جهت مشاهده داخل بدن و تولید تصاویر کاربرد دارد.
-
سی تی اسکن: روش دیگری جهت تشخیص زانو درد عصبی است که طی آن از نواحی داخلی بدن جهت تشخیص مشکلات داخل مفاصل، بافت‌ها و استخوان‌ها در زوایای مختلف عکسبرداری می‌شود.
روش‌های درمانی زانو دردهای عصبی کدام است؟
نخستین مرحله در درمان زانو درد عصبی رفع مشکل یا فعالیتی است که باعث زانو درد شده و یا درمان یا اصلاح آن مشکل یا حرکت می‌باشد. درمان این معضل به واسطه کاهش درد و بهبود حرکت پدید می‌آید. در ادامه مختصراً به برخی از این رویکردهای درمانی پرداخته‌ایم.
می‌توانید برای کاهش درد و التهاب ناشی از این مشکل از داروهای ضد التهابی چون ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده نمایید تا این علائم کاهش یابند.
می‌توانید برای التیام بخشیدن و بهبود علائم از گرما یا سرما درمانی استفاده کنید. و هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه این کار را انجام دهید. در صورت نداشتن حس لامسه باید مراقب باشید که سطح پوست دچار سرمازدگی ناشی از قرار دادن یخ یا سوختگی ناشی از کیسه آب گرم نشود. در صورت وارد کردن فشار بیش از حد به عصب توسط کیسه یخ احتمال تشدید وضعیت ناگوار و وخامت مشکل وجود خواهد داشت. از همین رو ضروری است این شیوه درمانی با احتیاط انجام شود.
چنانچه راه رفتن فرد به دلیل عدم توانایی در خم کردن پای خود تحت تاثیر قرار گیرد، استفاده ازکفی‌های ارتوئیک می‌تواند مثمر ثمر باشد.
این کفی‌ها با پشتیبانی پای فرد آن را در وضعیتی خنثی قرار می‌دهند و فرد را قادر می‌سازند که بتواند به طور طبیعی راه برود.
گاهی طبق تجویز پزشک به منظور کاهش التهاب و در نتیجه کم شدن فشار وارده روی عصب، کورتیکواستروئید برای فرد تزریق می‌شود.
در صورت تحت فشار بودن طولانی مدت عصب، احتمال آسیب دیدگی دائمی عصب وجود دارد. در چنین مواقعی، انجام عمل جراحی برای افراد نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت. در چنین شرایطی، بهترین گزینه درمانی فیزیوتزاپی است. انجام فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات فرد کمک کرده و تمرینی برای راه رفتن وی باشد.
گاهی پزشک متخصص به منظور اصلاح شکستگی و یا رفع درد ناشی از تومور یا کیست زانو، عمل جراحی انجام میدهد.
چنانچه سایر درمان‌های ارائه شده موثر نبود و حتی بعد از اصلاح مشکلات درد زانو وجود داشته باشد، برای برداشتن فشار اضافی از روی عصب فوق جراحی تحت عنوان آزادسازی عصب پرونئال انجام خواهد شد.
و کلام آخر
زانو درد عصبی دردی شایع است که به دلیل گیرافتادن عصب داخل زانو بروز می‌کند و می‌تواند منجر به ناتوانی در راه رفتن و دردهای غیرقابل تحمل در بیمار گردد. برای پیشگیری از آسیب دائمی به عصب، درمان به موقع و درست ضروری است. از همین رو بسیار حیاتی است که برای درمان این معضل به یک پزشک متخصص و مجرب مراجعه کرده و از بهترین روش درمانی پیشنهادی او بهره ببرید.