درمان درد معده و پشت کمر؛ خطری جدی یا مشکلی معمول
افراد زیادی با درد معده و پشت کمر به کلینیکها مراجعه میکنند، اغلب دلایل درد همزمان این نواحی جدی و خطرناک نبوده و با درمانها و مراقبتهای معمول برطرف میشوند. اما اگر درد طولانی مدتی دارید که با گذشت زمان بدتر شده و تسکین نیافته، توصیه میکنیم برای
درمان درد معده و پشت کمر و رد علل مشکلات خطرناک و
درمان کمر درد خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید. هنگامی که بهصورت همزمان مبتلا به درد در قسمت پس کمر و معده میشوید، این شرایط با ناراحتی و احساس ناخوشی زیادی همراه است. از روشهای درمان میتوان به استفاده از کیسه آب گرم، داروهای ضد نفخ و استفاده از دمنوشهای مختلف اشاره کرد.
در ادامه قصد داریم دلایل ایجاد معده درد و چگونگی درمان دردهای این ناحیه را دقیقتر بررسی کنیم.
برای مشاوره درباره درد معده و پشت کمر با پزشک متخصص تماس بگیرید.
درد معده یکی از دردهای رایج دستگاه گوارش است که در تمام سنین ایجاد میگردد. این درد میتواند خفیف یا حاد بوده و به قسمتهای دیگری از بدن مانند شکم، پشت، گلو و پشت کمر منتشر گردد.
علل متنوعی برای دردهای مربوط به معده وجود دارند که در بسیاری از موارد، احساس درد بصورت خود به خودی و بدون نیاز به درمان تخصصی بهبود مییابد یا برطرف میشوند. علل مختلفی که با انواع معده درد همراه است عبارتند از:
گاستریت (التهاب پوشش داخلی دیواره معده)
یکی از متداولترین دردهای معده، گاستریت است. این درد به دلیل التهاب در سلولهای پوشاننده دیواره معده ایجاد میشود و این سلولها با عواملی مثل عفونت هلیکوباکترپیلوری که به باکتری معده یا میکروب معده معروف است مورد حمله قرار میگیرند و آسیب میبینند.
ترشح بیش از حد اسید معده و بعضی از آنزیمهای معده، مصرف بعضی از داروها بخصوص مسکنهای معمولی مانند ایبوبروفن، ناپروکسن، آسپرین، مصرف مواد مخدر، سیگار، نوشیدنیهای الکلی و برخی دیگر از علل عفونی باعث ایجاد آسیب و التهاب سلولهای مخاطی معده میشود.
گاهی این بیماری را ورم معده هم مینامند، معمولاً فردی که دچار بیماری گاستریت است نفخ بالای شکم و دردهای ناراحت کننده پراکنده در شکم را تجربه میکند. این نوع دردها معمولا با مصرف غذا ایجاد میشود. اگر فردی دچار گاستریت باشد در اغلب موارد احساس درد در بالای شکم بهخصوص در محدوده معده را تجربه میکند ولی گاهی ممکن است فرد ناراحتی در پشت و بالای کمر هم احساس کند. در ادامه به بررسی بقیه علل درد و درمان معده درد و پشت کمر میپردازیم.
زخم معده
یکی دیگر از دردهای شایع شکمی و گوارشی درد ایجاد شده به علت زخمهای معده است. زخم معده به علت مصرف برخی از داروها، مصرف سیگار و مشروبات الکلی، مصرف بیش از اندازه آسپرین و هلیکوباکتری درمان نشده ایجاد شده و در برخی موارد به پس کمر نیز منتشر میگردد.
اگر بخواهیم بطور دقیقتر به این موضوع بپردازیم زخمهای پپتیک که شامل زخم معده و زخم اثنی عشر میشوند و با عفونتهای میکروب معده، مصرف سیگار، مصرف الکل، مصرف مسکنهایی مانند ایبوبروفن، آسپرین و غیره همراهی دارند، در بسیاری از اوقات ممکن است علائم خفیفی ایجاد کنند و محدود به درد خفیفی در ناحیه شکم و درد مبهمی در پس کمر باشد.
گاهی از اوقات این زخمها میتوانند دچار عوارض جدی همانند خونریزی گوارشی بشوند که ممکن است با دردهای کمر همراهی داشته باشند و یا ممکن است این زخمها باعث پارگی و سوراخ شدن دیواره معده یا اثنی عشر شده باشد و اغلب با احساس دردهای بسیار شدید در ناحیه بالای شکم و کمر همراهی دارد.
در این موارد گفته شده، درمان دیگر نمیتواند محدود به استفاده از داروها و اصلاح رژیم غذایی شود و مداخلههای جراحی حتی ممکن است لازم و ضروری باشد.
امروزه معمولا سعی میشود که قبل از جراحی با روشهایی مانند آندوسکوپی فوقانی دستگاه گوارش، مشکلات ایجاد شده ناشی از انواع زخمهای پپتیک بصورت کامل درمان و برطرف شود. اگر درمان با روشهای غیرجراحی موثر و مفید نبود پزشک درمان با روشهای جراحی را پیشنهاد میکند.
معده درد عصبی
مشکلات روحی روانی و استرسها و فشارهای روحی منجر به تحریک شدید اعصاب سمپاتیک شده و میتواند ترشحات لوله گوارش و حرکات آن را افزایش داده و باعث دردهای شدیدی در معده و کمر بشود. شرایط روحی روانی ما میتواند بر روی ترشحات معده و عملکرد عضلات معده و حتی میزان شدت درد تاثیر بگذارد.
همچنین ثابت شده است افرادی که مضطرب هستند و استرس دارند آستانه درک درد در بین آنها پایینتر میآید یعنی دردهای مبهم و خفیف میتواند برای این افراد بسیار شدید تر از واقعیت احساس شود. مسلم است که در این شرایط علاوه بر درمانهای علامتی که شامل درمان و تسکین درد معده و درد پس کمر میشود، درمان های مربوط به حوزه روانشناسی و روانپزشکی نیز بایستی حتما در روند درمان لحاظ بشود.
ریفلاکس معده
از دیگر مشکلات و دردهای متداول معده، ریفلاکس معده میباشد. ریفلاکس معده که همان برگشت اسید معده به مری است بسیار شایع میباشد و امروزه به دلیل سبک زندگی اشتباه و نادرست، تغذیه نامناسب و عدم رعایت فواصل بین صرف وعدههای غذایی و خوابیدن شیوع زیادی پیدا کرده است. چاقی، سیگار کشیدن و عادت به مصرف فست فودها شیوع این نوع دردها را بسیار زیاد کرده است.
این نوع از درد معده و درد پشت کمر بطور عادی با احساس سوزش سر دل، تیر کشیدن جناغ سینه، ترش کردن، حالت تهوع، نفخ، احساس سنگینی سر دل، احساس سیری سریع نیز همراهاند. درمان ریفلاکس معده که میتواند با ناراحتی مبهم در قسمت معده و پس کمر همراه باشد به دو دسته کلی تقسیم میشود.
این دو روش درمانی عبارتند از: اصلاح و تغییرات life style (شیوه روزمره زندگی) مانند تنظیم رژیم غذایی، کاهش وزن، عدم مصرف الکل و سیگار و غذاهای چرب و پر ادویه، ایجاد فواصل مناسب بین زمان خواب و استراحت و زمان صرف غذا و درمانهای دارویی مانند انواع داروهای کنترل کننده ترشح اسید معده میباشد. در مواردی هم ممکن است پزشک احساس کند که بیمار به درمانهای مداخلهای نیازمند است.
معده دردهای با منشا ویروس و باکتری
این نوع از درد معده به علت فعالیت نوعی از ویروسهای بیماریزا به اسم آدنوویروسها ایجاد میگردد. معده دردهای ویروسی در اغلب موارد بدون نیاز به درمانهای پزشکی برطرف شده و علائمی مانند دردهای قولنجی، اسهال، تهوع و استفراغ خواهد داشت.
عدم تحمل لاکتوز
در بعضی از اشخاص آنزیم تجزیه کننده شیر و لبنیات در روده وجود نداشته و مصرف این نوع از مواد غذایی میتواند باعث شروع انواع دردهای معده شود. اسم این آنزیم لاکتاز میباشد.
مسمومیت غذایی
از سوی دیگر مصرف غذاهای فاسد و تاریخ گذشته میتواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی و احساس دردهای معده شود و بسیار خطرناک میباشد و باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
انسداد خروجی معده
برخی بیماریهای و مشکلات گوارشی میتوانند باعث گرفتگیها و انسداد خروجی معده شوند که این عارضه با احساس دردهای شدید شکمی و احساس تیر کشیدن این دردها به کمر و پشت همراه میباشد و باید هرچه سریعتر برای درمان معده و کمر به علت انسداد خروجی معده اقدام نمایید. عارضه انسداد خروجی معده در اطفال و بزرگسالان متفاوت است. در صورتیکه این عارضه برای بزرگسالان رخ دهد، این علائم شامل استفراغ و تهوعهای جهنده مواد غذایی گوارش نشده هستند.
این عارضه زمانیکه بهصورت مکرر برای بزرگسالان رخ میدهد باید به وجود برخی تومورها و بدخیمیها در قسمت دهانه خارجی معده دقت شود. در این موارد معمولا قبل از درمان، انجام آندوسکوپی فوقانی برای بررسی آن ناحیه، سونوگرافی شکم و سیتی اسکن الزامی است.
این تومورها میتوانند در قسمت دهانه خروجی معده و یا حتی در قسمت پانکراس قرار بگیرند و باعث شروع دردهای معده و کمر شوند.
از دیگر دردهای آزار دهنده و نامطلوب گوارشی که به قسمت پس کمر و معده میزند است. این درد بسیار نگران کننده بوده و تحمل آن در برخی شرایط بسیار سخت و دشوار است. درد در معده که به قسمت پشت کمر تیر میکشد دلایل متفاوتی داشته و در اغلب موارد نگران کننده نخواهد بود.
-
بارداری: از اصلیترین دلایل ایجاد این مدل از درد معده، بارداری به ویژه در ماههای انتهایی میباشد. افزایش رشد جنین و بزرگ شدن رحم باعث ایجاد فشار به معده میشود که در این موارد با افزایش ریفلاکس و احساس درد و ناراحتی معده در بین افراد باردار همراه است.
-
نفخ و مشکلات رودهای: این مشکل به علت فشار ایجاد شده در رودهها بسیار دردناک بوده و میتواند همزمان به قسمت پس کمر و معده سرایت کند. این شرایط در افرادی که دچار کمبود آنزیمهای گوارشی، اسهالهای مزمن، درگیر بیماریهای التهابی روده، سندرم تحریک پذیر روده می باشند بیشتر شایع است.
-
استرس: مشکلات روحی و تنشها و استرسهای عصبی از دیگر موارد مهم ایجاد کننده درد و ناراحتی در قسمت پس کمر و معده هستند.
-
تروما: اگر علت ایجاد درد را ضربه یا تروماهایی میدانید که به ناحیه کمر وارد شده است، بخصوص اگر این دردها پس از یک هفته الی ده روز بهبود نیافته و این دردها با دردهای منتشره به سمت باسن و اندام تحتانی ستون فقرات همراه میباشد یا با علائمی همچون گزگز و مور مور و بی حسی در پاها همرا ه است و همچنین اگر قدرت عضلهها در اندام تحتانی کاهش پیدا کرده است. در این موارد حتما باید به دکتر کمر درد مراجعه شود.
-
تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی یکی از مهمترین دلایل ایجاد کننده گرفتگیهای ماهیچههای کمر و اطراف معده هستند که معمولاً در بارداری و بعد از زایمان ایجاد میگردد.
-
حملات قلبی: در برخی موارد حملات قلبی با احساس درد معده و درد پشت و بالای کمر همراه است.
در برخی از موارد مراجعه به پزشک ضروری بوده و درد معده که به قسمت پس کمر میزند، میتواند دلایل وجود یک عارضه جدی و خطرناک باشد. از مواردی که حتما باید به پزشک مراجعه نمود عبارت اند از:
-
دفع مدفوع خونی
-
استفراغهای خونی
-
استفراغهای جهنده حاوی مواد غذایی هضم نشده
-
استفراغهای به رنگ صفرا
-
دردهای معدهایی که شبها موجب بیدار شدن بین خواب میشود.
-
دردهایی که با کاهش وزنهای شدید و غیرقابل توجیه همراه است.
-
دردهایی که به درمانهای معمول پاسخ ندادهاند.
-
اگر درد معده که به پشت کمر میزند، بیش از سه هفته به شکل مکرر ادامه یابد، مراجعه به پزشک الزامی است.
-
درد بصورت ناگهانی و یکباره ایجاد گردد.
-
درد معده در زیر جناغ ایجاد گردد.
-
تب و یا لرز وجود داشته باشد.
-
درد معده که به پشت کمر میزند، بهمراه بی اشتهایی، تهوع و استفراغ.
-
درد به شکلی باشد که تحمل ایستادن و انجام فعالیتهای روزانه را سلب نماید.
-
یبوستهای شدید و نفخهای رودهای مکرر و فراوان
با توجه به چگونگی درد معده و دلایل ایجاد کننده آن، روشها و راههای درمان خانگی مختلف بوده و روشهای مختلفی دارد. به منظور درمان دردهای این ناحیه میتوان از راههای زیر استفاده نمود.
کیسه آب گرم
حرارات و گرما یکی از بهترین روشها در بهبود گرفتگی و دردهای معدهای ناشی از اسپاسم عضلات معده و همچنین پشت کمر است. استفاده از کیسه آب گرم تأثیر بسیار زیادی در درمان دردهای این ناحیه داشته و میتواند معده دردهای ویروسی ازجمله آنفولانزای معده را به شدت بهبود بخشد.
استفاده از دمنوش زنجبیل، بابونه و نعنا
دمنوشها از مواد بسیار مؤثر و مفید برای درمان دردهای معده و گوارش بحساب میآیند. زنجبیل به علت خاصیت ضدالتهابی فراوان در بهبود و کاهش التهاب و درمان بسیار مفید و موثر است و مصرف یک فنجان از دمنوش آن در طول روز بسیار مؤثر است.
دمنوش نعنا باعث تسکین نفخهای رودهای شده و منجر به کاهش درد و درمان دردهای مرتبط با معده و درد پشت کمر خواهد شد. استفاده از دمنوش بابونه به شدت توصیه شده و در درمان دردهای این ناحیه، برطرف نمودن سوزش سردل، مشکلات هضم غذا و بی اشتهایی ناشی از معده درد نتایج شگفت انگیزی دارد.
نوشیدن مایعات
استفاده از مایعات بخصوص مایعات ولرم مانند شیر و آب ولرم و دمنوشهای گیاهی ولرم بهمراه یک قاشق عسل با کیفیت به منظور درمان درد در معده و همچنین رپشت کمر و کاهش درد معده بسیار مؤثر و کارآمد است.
استفاده از داروهای ضد نفخ
برخی از داروهای گیاهی ضد نفخ در درمان معده درد و کمر بسیار مؤثر هستند و مصرف آنها میتواند موجب کاهش دردهای معده و رودهای شود و تأثیر زیادی در کاهش و درمان درد معده که به پشت کمر می زند داشته باشد.
زخم معده
زخم معده یکی از علتهای درد معده و درد پشت کمر است و یکی از دردناکترین دردهای شکمی درد معده یا اثنی عشر است که یک درد در وسط شکم بوجود می آورد. عفونت باکتریایی، مصرف برخی از داروها(ناپروکسن و آسپرین)، نوشیدنی های گازدار و کشیدن سیگار از علل شایع ایجاد زخم معده است.
عدم تحمل گلوتن
یکی دیگر از رایجترین مشکلات معده، حساسیت و عدم تحمل گلوتن به پروتئین موجود در جو، گندم است. این مشکل به بیماری سلیاک(حساسیت به گلوتن) معروف است که باعث آسیب به قسمت روده کوچک میگردد و از جذب مواد مفید مغذی جلوگیری میکند. نفخ، دفع گاز، اسهال، یبوست، خستگی مفرط و درد شکم از دلایل مصرف مواد گلوتن دار است.
نعناع روشی است برای درمان و بهبود معده درد و دل پیچه که تاثیر ویژه آن بر درمان معده درد بهصورت کامل تایید شده است.
نعناع با داشتن اثر ضد اسپاسم در دستگاه گوارشی، میتواند تاثیر سریع و محسوسی در درمان معده درد و درد پشت کمر داشته باشد. بهترین روش برای درمان خانگی استفاده از نعناع برای افرادی که از درد معده رنج میبرند، مصرف چای نعناع است. همچنین روغن نعناع هم در درمان دردهای معده و درد پشت کمر استفاده میشود.
گشنیز از خانواده جعفری دارای رایحه خوش بو است که مقوی برای معده، ضداسپاسم، ضددرد (دل درد)، ضدمیکروب، ضدقارچ، کمک به هضم غذا، صفراآور، آرام بخش، کاهنده قندخون و چربی خون و کاهش دهنده فشارخون میباشد.
متداولترین چای آرامبخش شناخته شده که میتواند به آسانی باعث بهبود دستگاه گوارشی شود، چای بابونه است.
چای بابونه دارای اثرات ضداسپاسم و گرفتگی و ضدالتهاب است و کمک زیادی به درمان درد معده به پشت کمر و کاهش حالت تهوع و سوزشهای سرِ دل میکند. همچنین بابونه باعث تسکین معده دردهای عصبی میشود.
خواص زیره سبز: بادشکن، مقوی برای معده، ضد اسپاسم، افزایش دهنده شیر مادران شیرده، ضد تشنج، ضد صرع، عرق آور، افزایش قوای جنسی، قابض، ضد نفخ، ضد احتقان، هضم کننده غذا و ادرار آور و دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیار زیادی میباشد.
هل دارای طبع گرم و خشک است که مصرف و جویدن دانههای آن بعد ازغذا، کمک به هضم و گوارش بهتر غذا میکند و میتواند باعث برطرف نمودن بوی نامطبوع دهان شود.
خواص هل: پایین آورنده تب، تسکین دهنده دردهای رماتیسمی، برطرف کننده ترش کردن معده، تقویت کننده معده و روده، بهبود دهنده هضم غذا، تقویت کننده قلب و تقویت کننده بدن است.
دارچین ادویهای با طبع گرم و بسیار خوش طعم است که باعث تسکین معده درد و حالت تهوع میشود.
بهترین روش مصرف دارچین: یک قاشق مرباخوری دارچین را به مدت ۱۰ دقیقه در آب به حجم یک لیوان جوشاند و بعد نوشید.
زنجبیل روش مطمئنی برای از بین بردن حالت تهوع و درمان معده درد است. با اضافه نمودن زنجبیل تازه به نوشیدنی خود و یا بههمراه چای بنوشید.
ترکیب عسل با مواد دیگر از بهترین درمانها برای معده درد است که در ادامه درباره چگونگی استفاده از آن توضیح میدهیم. به همراه آرد گندم و عسل و زعفران حلوا درست نموده است.
ریشه و برگ تازه کرفس را با مقدار کافی عسل مخلوط نموده و سه مرتبه بهصورت روزانه و هر وعده به اندازه یک قاشق مربا خوری پس از غذا مصرف نمایید. ترکیب شیر و عسل برای معده بسیار مفید و مناسب است و باعث نرم شدن رودهها میشود. به افراد سالمند توصیه میشود برای هضم بهتر شیر در معده آن را با عسل میل نمایند.
از سوی دیگر موز میتواند بیش از ۷۵ درصد دردهای معده را تسکین نماید. در طب سنتی، استفاده از موز برای افرادی که رژیمهای غذایی خاص معده دارند مصرف موز تجویز میشود.
بادرنجوبه نوعی گیاه از خانواده نعناع است که بسیار شباهت زیادی به نعناع دارد ولی دارای بوی متفاوتی است. این گیاه که از گیاهان مشهور به نام ملیسا از زمانهای قدیم در بسیاری از قسمتهای دنیا به عنوان داروی ضدنفخ، ضدتب، ضددرد، ضدباکتری، ضدحساسیت، ضدتب، ضدنفخ، خواب آور، مقوی برای قلب، مقوی برای معده و درمان گرفتگی عضلات است.
سرکه سیب یک درمان خانگی خوب برای معده درد و درد پشت کمر است چون به بهبود هضم و از آن طریق به تسکین درد معده کمک میکند. به میزان چند قاشق چای خوری سرکه سیب در داخل یک لیوان آب بریزید و مصرف کنید، توصیه میشود این مخلوط را قبل از صرف وعده غذایی اصلی بخورید تا باعث جذب مواد مغذی شود.
درد معده و پشت کتف چپ میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که شامل اسپاسم عضلانی، آرتروز، کار کردن بیش از حد با این عضو، شکستگی استخوان، پوکی استخوان، بیرون زدگی دیسک گردن، استرس، مشکلات قلبی عروقی و مشکلات مربوط به معده است.
به علت تنوع دلایل درد معده و پشت کتف چپ و رد علل و حملات قلبی توصیه میکنیم در صورت بروز چنین دردی به پزشکان متخصص این در این زمینه مراجعه نمایید.
چنانچه گاز در معده یا در قسمت چپ روده بزرگ شما جمع شود، باعث درد معده پشت قفسه سینه میشود که، احتمالا در اثر بلع میزان زیادی هوا، گاز در دستگاه گوارش شما محبوس شده است.
علاوه بر غذا و نوشیدنی، ممکن است شما دچار بیماری باشید که دلیل ایجاد دردهای ناشی از گاز شود مانند رفلاکس اسید که به عنوان بیماری ریفلاکس معده به مری نیز شناخته میشود، میتواند سبب گیر افتادن هوا در مری شما شود.
این وضعیت میتواند موجب ایجاد اضطراب و استرس شود که در نتیجه منجر به تپش قلب کوتاه مدت میشود. در صورت عدم بهبودی نسبی دردها برای درمان تخصصی درد معده پشت قفسه سینه به پزشکان و متخصصین مربوطه مراجعه نمایید.
برای درمان درد معده که به پشت کمر می زند روشهای درمان خانگی مختلفی وجود دارد و میتوان از روشهای زیر استفاده نمود.
-
کیسه آب گرم
-
استفاده از دمنوشهای گیاهی
-
استفاده از داروهای ضد نفخ
در مواردی که علت درد ریفلاکس اسید معده باشد، برای درمان درد معده که به پشت کمر میزند در کنار تغییر سبک روزمره زندگی، کاهش وزن، کنترل مصرف الکل و قطع سیگار بایستی از داروهای کنترل کننده ترشح اسید معده طبق توصیه و تجویز پزشک استفاده شود. از مصرف داروهای کنترل کننده اسید معده بهصورت خودسرانه و بدون مشورت با پزشک بپرهیزید.
برای مشاوره درباره درد معده و پشت کمر با پزشک متخصص تماس بگیرید.
درد معده به ویژه درد معده که به پشت کمر میزند، یکی از آزاردهندهترین دردهای گوارشی است. در بیشتر موارد درمان درد معده و پشت کمر توسط درمانهای خانگی و پزشکی ساده، به خوبی بهبود خواهد یافت.
اگر احساس درد این ناحیه شما با درمانهای معمول بهبود پیدا نکرده است و اگر این دردها به علت تروما، تصادف، ضربات ایجاد شده است و با علائمی همچون کاهش قدرت ماهیچههای پا و اندام تحتانی، تغییرات حسی (سوزن سوزن شدن و گزگز و مورمور شدن) همراهی دارد، حتما در اولین فرصت به پزشک متخصص ارتوپد برای درمان مراجعه نمایید.
به یاد داشته باشید که اغلب دردها و همچنین درمان درد معده و کمر خطرناک و جدی نیستند ولی در شرایطی این عوامل میتوانند از نشانه های بروز حملات قلبی باشند، در صورت همراهی این درد با تنگی نفس، افزایش ضربان قلب و سایر علائم قلبی باشد حتما سریعا با اورژانس تماس بگیرید.