کمر درد شدید؛ عامل اصلی مشکلات کمر و ناتوانی‌ها
در غالب موارد احساس
کمر درد شدید به علت رگ به رگ شدن و پیچ خوردگی ماهیچه‌ها و کشیدگی است. امروزه تقریبا هر شخصی، عارضه کمر درد را تجربه کرده و یکی از متداول‌ترین علل مراجعه به دکتر محسوب میشود. عدم درمان کمردرد در صورت جدی بودن علت آن میتواند منجر به ناتوانی در تحرک پا، بی‌اختیاری در دفع ادرار و مدفوع، بی حسی و غیره باشد.
در صورتی که بعضی دیگر از این علل ایجاد کمردرد، می‌توانند عوارض بسیار خطرناک، جدی و حادی داشته باشند.
پس چه در زمان احساس کمر درد شدید پایین کمر مراجعه به کلینیک‌های تخصصی ارتوپد و بررسی توسط پزشک متخصص ارتوپد باتجربه بسیار ضروری است، تا علت کمر درد شدید در زنان مشخص بشود و هر چه سریع‌تر روند درمان آغاز گردد.
اصلی ترین مسئله ایی که در مورد انواع کمر درد عنوان میشود این است که علت کمر درد شدید چیست و علائم اصلی همراه با آن چیست؟ برای درمان آن باید ابتدا عوامل و علل درد شدید کمر در زنان و مردان را بدانید.
در ادامه این مطلب شما را با علل اساسی درد شدید در کمر و درمان‌های قطعی و اصلی انواع کمردرد بیشتر آشنا خواهیم کرد .
احساس کمردرد شدید در پایین کمر احتمالا نمایان گر یک مشکل یا آسیب‌دیدگی باشد. انواع کمر درد به دلایل گوناگونی اتفاق می افتد. ممکن است دردی بسیار خفیف و یا حتی شدید یا بشکل متناوب در قسمت پایین کمر احساس شود.
احساس تیر کشیدن در کمر علامت چیست؟ درد کمر ممکن است عمیق و به شکل تیر کشیدن رخ دهد و یا در بعضی موارد به صورت ضربان‌دار احساس بشود. اگر عصبی در ناحیه کمر دچار آسیب شده باشد، ممکن است که در دیگر قسمت های بدن ازجمله پاها هم این درد احساس شود.
اگر علائم کمردرد در اوایل روز بیشتر نمایان شود و با حرکت و یا انجام ورزش‌های کششی تسکین یابد، نشان‌دهنده آسیب‌دیدگی‌های عضلانی است.
اگر کمر درد شدید پایین کمر در شب هنگام بیشتر احساس شود و با انجام حرکات ورزشی و کششی تسکین نیابد، یکی از علائم انواع کمردرد است. این مدل کمردرد احتمالا به دیگر نقاط بدن هم سرایت می‌کند.
شروع دردی که از ناحیه پایین کمر به سمت یکی از پاها یا هردو پا تیر می‌کشد، در اغلب موارد دلیل عارضه بیماری سیاتیک است. اصلی‌ترین علت درد شدید کمر در زنان و مردان در زمان عطسه و یا سرفه، تحت فشار قرار گرفتن سیاتیک و یا دیگر اعصاب مرتبط با ستون فقرات است.
از دیگر علائم کمر، فشرده شدن عصب‌های کمر در زمان بالا بردن پاها و بشکل صاف نگه داشتن پاها است. این عارضه به علت لغزش و جابجا شدن دیسک کمر اتفاق می‌افتد.
از دیگر نشانه‌های انواع کمر درد میتواند به موارد زیر اشاره کرد:
-
♦ احساس سوزش در ناحیه پاها
-
♦ احساس بی حسی در ناحیه پاها
-
♦ عدم توانایی در حرکت پاها
-
♦ ایجاد مشکلات ادراری
-
♦ مشکلات گوارشی
در صورتیکه برای بانوان در هنگام احساس کمر درد شدید در زنان بصورت همزمان عارضه خونریزی های شدید ناحیه واژینال رخ بدهد باید سریعا و اورژانسی مورد بررسی و معاینه قرار بگیرند، بعلت آنکه شاید از نشانه های بیماری سقط جنین باشد
همانطور که در این مطلب توضیح دادیم علل شایع بروز عارضه کمردرد شدید در پایین کمر به صورت‌های مختلف خود را نشان می‌‌دهند و دلایل شروع کمر درد برای هر شخص با شخص دیگر میتواند متفاوت باشد.
♦ فتق دیسک کمر
از متداول‌ترین علل درد شدید کمر، عارضه فتق دیسک کمر است. ستون فقرات از دسته‌ایی از مهره‌ها و دیسک‌ها ساخته شده است. دیسک‌ها فضای خالی بین دو مهره را احاطه کرده است و این دیسک‌ها برای حرکت در جهت‌های مختلف به ما کمک می‌کنند. دیسک‌ها خاصیت ارتجاعی داشته و به فشار مقاوم هستند.
در بعضی از شرایط و به علل گوناگونی، دیسک‌ها از محل قرارگیری خود خارج شده و بیرون می‌زنند. این بیرون‌زدگی احتمالا به علت ملتهب شدن دیسک و یا پاره شدن دیسک‌ها می‌باشد.
رفتار‌های غلط در زندگی روزمره همانند حمل غیرایمن وزنه‌ها و بارهای سنگین، نشستن طولانی مدت بخصوص برای افرادی که دچار اضافه وزن هستند میتواند علت کمر درد شدید در زنان و مردان ناشی از عارضه فتق دیسک باشد.
♦ شکل غیرطبیعی ستون فقرات
در بعضی از افراد، علت کمر درد شدید، مرتبط با شکل غیرطبیعی ستون فقرات می‌باشد. این عارضه اغلب بشکل مادرزادی بوده یا در بعضی موارد در سنین کودکی و نوجوانی رخ می‌دهد. یکی از بیماری‌های در ارتباط با ظاهر غیرطبیعی ستون فقرات، اسکولیوز نامیده میشود.
احساس کمر درد شدید پایین کمر ناشی از این عارضه درصورت درمان و رسیدگی به موقع برطرف خواهد شد. ولی اگر درمان کمردرد در زنان و مردان بعلت شکل غیر طبیعی ستون فقرات بموقع درمان و پیگیری نشود، احتمالا با اعمال فشار بر نخاع به یکی از دلایل اصلی و حاد درد شدید کمر تبدیل میشود و درمان این عارضه دشوار‌تر می‌گردد.
♦ شکستگی مهره کمر
شکستگی مهره کمر احتمالا به علتهای مختلفی همچون تصادف یا فشارهای ناگهانی در بعلت حوادث و آسیبهای گوناگون اتفاق می‌افتد. اشخاصی که دچارعارضه پوکی استخوان می‌باشند بیشتر به شکستگی مهره‌های مبتلا می‌شوند. برای چنین افرادی یک زمین خوردن ساده هم میتواند عامل شکستگی مهره‌های کمر بشود.
معمولا ممکن است در همان مراحل ابتدایی آسیب دیدگی متوجه شکستگی نباشند، ولی پس از مدتی این عارضه به شکل کمر درد شدید نمایان میشود.
♦ تومور و عفونت
این کمر درد ممکن است برای بسیاری از افراد غیرقابل باور باشد. ولی بهتر است آگاه باشید که عفونت‌های حاد میتواند باعث ایجاد فشار به دیسک‌های کمر، متورم شدن دیسک‌ها و حتی شکسته شدن دیسک‌ها بشود.
این التهابات و شکستگی‌ها میتواند به قسمت نخاع فشار آورده و تحت عنوان درد شدید کمر و یا کمردرد شدید در پایین کمر ظاهر شود. در بعضی از موارد تومورهای رشد کرده در مسیر نخاع می‌توانند به نخاع فشار وارد کنند و باعث ارسال سیگنال‌های درد به طرف مغز و احساس کمر درد شدید شود.این عارضه در بیماری‌های سل ستون فقرات و تب مالت ستون فقرات شایع است.
همچنین تومورهای اولیه ناحیه پستان و یا پروستات در صورت گسترش و عدم درمان صحیح میتواند موجب ایجاد درگیری ثانویه (متاستاز) در قسمت استخوان‌های ستون فقرات و احساس درد شدید در کمر بخصوص در بین سالمندان بشود.
پس در صورت مواجه شدن با درد شدید کمر حتما جهت بررسی و معاینه بیشتر به پزشک متخصص باتجربه مراجعه نمایید تا در زمان مناسب بهترین درمان نصیب شما بشود.
♦ تنگی کانال نخاعی
عارضه تنگی کانال نخاعی هم از دیگر دلایل درد شدید کمر است که درمان کمر درد شدید در بعضی موارد فقط با عمل جراحی امکان پذیر است. این عارضه در برخی بیماران به علت فشار بر ستون فقرات روی می‌دهد.
در حقیقت، ایجاد فشار برروی ستون فقرات در این اشخاص باعث میشود که استخوان مهره‌ها رشد کرده و استخوان‌های جدیدی ایجاد شود. این شرایط باعث تشکیل تنگی کانال نخاعی میشود.همچنین بیماری‌های مادرزادی و بیماری آرتروز برای سالمندان باعث عارضه تنگی کانال نخاعی و احساس انواع کمردرد میشود.
♦ بیماری التهابی اسپوندیلیت آنکیلوزان
بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان و یا به اختصار بیماری ASیک نوع بیماری التهابی با علت ناشناخته است، این بیماری بیشتر در بین مردان شایع است که در اغلب موارد باعث عارضه روماتیسم ستون مهره‌ها و احساس کمر درد شدید در بین بیماران میشود.
اسپوندیلیت به معنی لغوی التهاب ستون مهره‌ها و آنکیلوزان همان جوش خوردن مهره‌ها به همدیگر است. بنابراین این عارضه با درگیری ستون فقرات و چسباندن مهره‌ها به یکدیگر موجب احساس دردهای شدید میشود .
♦ بیماری میلوپاتی (Myelopathy)
بیماری میلوپاتی نوعی از آسیب و عارضه نخاعی است که به دلیل وارد آمدن فشار به ناحیه نخاع روی می‌دهد. این فشار میتواند دلیل تنگی مجرای ستون فقرات به صورت مادرزادی، تصادف و یا بیرون زدگی دیسک بین مهره‌ها به قسمت نخاع وارد شود و در نتیجه باعث احساس درد شدید در کمر بشود .
♦ بیماری نوروپاتی
بیماری نوروپاتی به علت آسیب به نخاع (اعصاب محیطی) و قسمت اعصاب خارج مغز رخ می‌دهد و در بیشتر موارد موجب احساس ضعف، احساس بی‌حسی و درد در قسمت دست‌ها و پاها خواهد شد. همچنین میتواند باعث شروع کمر درد شدید پایین کمر شود.
عارضه نوروپاتی محیطی میتواند به علت آسیبهای ضربه‌ای، مشکلات متابولیکی، عفونت‌ها و قرار گرفتن در مجاورت انواع سموم باشد.
♦ مشکلات کلیوی و عفونت‌های ادراری
از دیگر علل مهمی که باعث احساس کمر درد شدید میشود میتوان به عفونت های مجاری ادراری، عفونت‌های کلیه و سنگ کلیه اشاره کرد که موجب احساس دردهای شدید در قسمت کمر میشود و باید جهت درمان به پزشک مربوطه جهت انجام معاینه و بررسی‌های بیشتر مراجعه کرد.
♦ مشکلات مربوط به سیستم تناسلی بانوان
در بین بانوان مشکلات مربوط به کیست‌های تخمدان ، بیماری‌های التهابی لگن ، پیچش تخمدان‌ها همچنین مشکلات مربوط به رحم و لوله رحمی میتواند موجب احساس دردهای شدید در ناحیه کمر بشود. این نوع از کمردردها اگر بهمراه خونریزی‌های واژینال باشد، احتمالا از نشانه‌های سقط جنین و یا مشکلات حاد دیگری است.
♦ مشکلات مربوط به سیستم تناسلی آقایان
در بین آقایان مشکلات مربوط به التهابات و عفونت‌های پروستات، التهابات و عفونت‌های بیضه ، تومورهای ناحیه لگن و تومورهای بافت نرم و پشت سه فاق میتواند باعث احساس دردهای شدید در ناحیه کمر و در بعضی موارد دردهای شدید کمر شود.
در زمان مراجعه به دکتر ارتوپد و عکسبرداری پزشکی عارضه فتق دیسک کمر تشخیص داده میشود. باتوجه به میزان این عارضه، درمان‌های گوناگونی همانند طب مکمل برای موارد خفیف و عمل جراحی برای عارضه‌های وخیم‌تر استفاده میشود.
در مواقعی که احساس کمر درد دارید و این درد به سمت هر دوپا منتقل میشود و بصورت همزمان در قسمتی از پا احساس سردی، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دارید، باید برای بررسی و تشخیص بیشتر به دکتر متخصص ستون فقرات و جراح دیسک مراجعه کنید.
اغلب در مواردی که علت کمر درد شدید در زنان گرفتگی ماهیچه ها باشد و با اندکی تحرک و انجام حرکات کششی برطرف شود، عارضه خاصی ایجاد نمی‌‌شود. ولی اگر احساس درد شدید پایین کمر به علت سقوط یا آسیب و ضربه‌هایی در قسمت کمر باشد، باید بسرعت توسط
دکتر کمر درد مربوطه معاینه شود.
در بعضی از موارد انواع کمر درد موجب از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع، تب میشود. همچنین در بعضی از موارد احتمالا کمر درد شدید پایین کمر بیش از چندین روز یا یک هفته ادامه داشته باشد. تمامی این نکات به مراقبت اورژانسی و مراجعه به دکتر متخصص نیازمند است.
سبک اشتباه زندگی و عادت‌های غلط همچون نشستن‌های طولانی پشت میز و بی تحرکی از اصلی‌ترین دلایل شروع کمردرد هستند. در حقیقت سبک زندگی جدید که معمولا دارای فعالیت‌های بسیار اندک است، موجب شروع درد و آسیب شده و مهمترین علل درد شدید کمر در زنان و مردان می‌باشد.
یکی از علتهای ایجاد درد شدید کمر، حرکت یا تغییر وضعیت بصورت ناگهانی در ناحیه کمر است. در این شرایط، گرفتگی عضلانی شدیدی در اطراف ناحیه کمر تشکیل میشود. ولی اگر کمردرد به علت گرفتگی ماهیچه‌ها باشد، در بیشتر موارد پی از چند روز بهبودی پیدا می‌کند و نیازی به درمان خاصی ندارد. معمولا در این شرایط میتوان کیسه آب گرم و پمادهای تسکین دهنده ماهیچه‌ها استفاده نمود.
علت کمر درد شدید در زنان در زمان خم و راست شدن نیز اغلب به علت داشتن وضعیت غلط در هنگام نشستن یا بلند شدن است. نشستن در موقعیت خمیده یا قوز کرده موجب ایجاد فشار بیشتری به مهره‌های کمر می گردد.
در حالتی که احساس کمر درد دارید باید به دنبال دلیل آن باشید. اگر میزان کمردرد شما شدید باشد و بعد از چندین روز تسکین نیافت باید توسط یک دکتر متخصص معاینه بشوید.
تشخیص کمر درد با مراجعه به دکتر ارتوپد انجام میشود. با مراجعه به پزشک، سوابق پزشکی بیمار بررسی شده و برای مشخص نمودن محل دقیق درد بیمار بصورت بالینی معاینه خواهد شد. درطول فرایند معاینه توسط دکتر، تاثیر کمردرد بر محدوده حرکتی بیمار نیز سنجیده خواهد شد.
واکنش و پاسخ بیمار به محرک‌ها نیز توسط دکتر متخصص آزمایش میشود. علت این آزامایش ها فهم این موضوع است که آیا عارضه کمردرد برروی اعصاب تاثیری گذاششته است؟
از دیگر علائم کمر درد که توسط دکتر فوق تخصص معاینه می‌شوند شامل تب، کاهش وزن و عدم کنترل روی ادرار و مدفوع است. در نتیجه، باتوجه به تشخیص دکتر برای اطمینان بیشتر احتمالا نیاز به آزمایش خون (جهت تشخیص عفونت)، عکسبرداری و استفاده از روش‌های رادیولوژی، تست نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی) باشد.
در این وضعیت، برای تشخیص علت کمر درد شدید بصورت کامل، مشکلات استخوانی، دیسک، رباط‌ها در تصویر دیده میشود. این عکس‌ها توسط MRI، سی تی اسکن، سونوگرفی با تجویز پزشک انجام میشود. در مواردی نیز در صورت احتمال به بدخیم بودن نوع بیماری، نیاز به نمونه برداری از استخوان ستون فقرات و کمری است.
روش‌های فراوانی برای درمان کمر درد شدید وجود دارد که متناسب با میزان درد و شرایط مختلف هر بیمار، مناسب‌ترین روش درمان توسط دکتر به بیمار ارائه میشود. هرچند در بعضی موارد احتمالا فقط توسط روش‌های درمان خانگی، درد شدید کمر شما تسکین یابد. در ادامه به برخی از روش های درمان کمردرد اشاره می‌کنیم
♦ درمان‌های خانگی
این روش های درمانی‌خانگی، همان درمان اولیه برای هر فردی محسوب می شود. بعضی از روش هایی که در مرحله ابتدایی انجام می‌شوند عبارتند از:
- استراحت کوتاه مدت
- استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه
- استفاده و گذاشتن کیسه یخ جهت کاهش التهاب
- گرم نگه داشتن قسمتی از کمر توسط کیسه آب گرم جهت تسکین رگ به رگ شدگی یا کشیدگی ماهیچه ها
♦ حفظ تناسب اندام و ورزش
همانگونه که مطلع هستید، انجام ورزش و حرکات اصلاحی یکی از آسان‌ترین و مناسب‌ترین روش‌ها جهت تسکین کمردرد است. اغلب ورزش زیر نظر فیزیوتراپیست انجام میشود. برنامه‌های ورزشی ارائه شده برای درمان کمر درد شدید شامل موارد زیر میشود.
حفظ قرارگیری مناسب بدن
تست آستانه تحمل درد
تمرینات ورزشی تقویتی و انعطاف پذیری
انجام حرکات و ورزش‌های هوازی
تغییر عادت های غلط زندگی
افرادی که دچار کمر درد شدید به طور ناگهانی می‌شوند، باید فعالیت‌های خود را محدودیت کنند، زمان بیشتری استراحت کنند و بیشتر رعایت کنند تا مشکل دردهای شدید کمر آنها بدتر نشود. پس با اطلاع از شرایط خود، باید تلاش کنید که به ناحیه کمر خود فشاری وارد نکنید و مدتی به عظلات کمر فرصت بازسازی دهید.
♦ فیزیوتراپی
اغلب روش فیزیوتراپی که جهت درمان درد شدید کمر انجام میشود، شامل سه مرحله است. در مرحله نخست که برای مشکلات شدید انجام میشود هدف قیزیوتراپیست این است که احساس درد و التهاب کمر را تسکین دهد.
در مرحله دوم هدف این است که بیمار قابلیتهای قبلی خود را به دست آورده و بتواند قدرت قبل را داشته باشد. در مرحله سوم با هدف اطلاع رسانی کامل و آگاهی دادن به بیمار درباره راههای جلوگیری از آسیبهای بیشتر و افزایش نیرو و استقامت است و بر روی تقویت عضلات کمر کار میشود.
♦ درمان کمر درد شدید به کمک تزریق
هنگامی از روش تزریق استفاده میشود که عامل ایجاد درد نامعلوم باشد. این روش تنها برای مدت زمان محدودی میتواند مفید باشد. تزریق یک روش موقت بوده و راه حل اصلی نمی‌باشد. بهتر است در کنار سایر روش‌های درمانی و به عنوان مسکنی برای تسکین درد مورد استفاده قرار گیرد.
♦ درمان با مصرف قرص و دارو
برای درمان کمر درد شدید میتوان از بعضی از داروهای شل کننده ماهیچه و داروهای ضدالتهابی جهت کنترل درد استفاده کرد. باید توجه داشت که از این داروها نباید برای مدت زمان طولانی استفاده شود چونکه عوارض جانبی فراوانی دارد. در واقع بعضی از این داروهای مسکن ، اعتیادآور هستند، پس حتما باید با تجویز پزشک متخصص استفاده بشوند.
♦ داشتن تغذیه مناسب
یکی از علت کمر درد شدید در زنان و مردان در هر رده سنی ممکن است بروز دهد، داشتن اضافه وزن است. پس افرادی که اضافه وزن دارند، باید توسط یک رژیم غذایی دقیق از وزن خود بکاهند.
در صورتی که بهمراه درد شدید کمر دارای نشانه‌های زیر باشید، باید سریعا به دکتر مربوطه مراجعه کنید
-
♦ احساس کرختی و سفتی در حرکت دادن پاها
-
♦ مشکل در کنترل ادرار
-
♦ کمردرد همراه با تب و سر درد
-
♦ سن بالاتر از 60 سال و مصرف طولانی مدت استروید
-
♦ احساس درد در دست چپ و یا سینه
-
♦ بارداری بیمار
-
♦ بی نتیجه بودن درمان های خانگی
-
♦ احساس درد شدید کمر و درد عود کننده پس از اندکی تسکین
از مهم ترین علت کمر درد شدید در زنان می¬توان به نکات زیر اشاره کرد
♦ تغییرات هورمونی در زمان حاملگی، دوران قاعدگی و یائسگی
بیشتر از 70 درصد زنان حامله از عارضه کمردرد رنج می برند ، نه تنها به علت وزن اضافی بلکه به علت تغییرات بدن هورمون‌هایی ترشح می‌کند که باعث شل شدن مفاصل و رباط‌ها میشود و احساس درد را تشدید می‌کنند.
چندین راه حل وجود دارد که می‌توانید جهت درمان کمردرد در دوران حاملگی از آن استفاده کنید مانند استفاده از کیسه یخ یا کیسه آب گرم، دراز کشیدن به پهلو و استفاده از متکا در قسمت زیر زانوها و همچنین مراجعه به یک متخصص کایروپراکتو و یا حتی ماساژ درمانی.
علاوه بر تغییرات هورمونی در دوران حاملگی، تغییرات هورمون‌ها در زمان یائسگی و یا عادت ماهیانه در ایجاد انواع کمردرد در زنان موثر است.
♦ کمردرد ناشی از عفونت ادراری
تعداد کثیری از زنان در کل جهان دچار عارضه عفونت ادراری می‌شوند. دستگاه ادراری متشکل از مثانه، مجرای ادراری و کلیه‌ها میشود. این دستگاه موجب تولید و تخلیه ادرار از بدن میشود، ولی در بعضی موارد میکروب‌ها به داخل ادرار وارد می‌شوند و موجب ایجاد عفونت ادراری یا عفونت مثانه میشود.
عفونت ادراری یکی از رایج‌ترین علل کمردرد‌های شدید در زنان در قسمت راست و یا در بعضی موارد درست در محل زیر دنده‌ها است.
اگر احتمال می‌دهید که دچار عارضه عفونت ادراری شده‌اید و کمردرد ناشی از عفونت ادراری زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار داده است، به دکتر زنان مراجعه کنید. در ضمن برای درمان اکثر عفونت‌ها باید از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده شود.
عارضه کمر درد یکی از دردهای متداولی است که در اثر علتهای گوناگونی ایجاد میشود. بعضی از این دردها به علت فعالیت‌های ناایمن و ایجاد فشار شدید به عضلات کمر و ستون فقرات بوده و بعضی دیگر علتهای حادتری دارند.
در صورتی که ناحیه کمر خود احساس درد شدیدی می‌کنید، بهترین راه معالجه کمر درد شدید، استراحت و مصرف مسکن‌های تزریقی و کیف آب گرم برای رفع گرفتگی ماهیچه‌ها خواهد بود.
حال اگر این دردها متناوب بوده و با نشانه‌ای دیگری همانندبی‌حسی و خواب رفتگی در پاها باشد باید هرچه زودتر به دکتر متخصص مربوطه مراجعه کرده و با تشخیص به موقع علت از حاد شدن و مزمن شدن این دردها جلوگیری کنید.