درد کمر که به لگن میزند، عامل مراجعه به کلینیک‌های ارتوپدی

آناتومی کمر و لگن، برای آگاهی بیشتر درد کمر که به لگن میزند

برای آنکه با علت درد کمر که به لگن میزند بیشتر آشنا شویم ابتدا باید با آناتومی کمر و لگن و مشکلات مرتبط با آن‌ها آشنا شویم.
ستون فقرات کمری انسان از ۵ مهره تشکیل می‌شود که بین مهره‌ها با دیسک بین‌مهره‌ای اشغال شده است از فضای بین مهره‌ها در هر دو طرف دو ریشه عصبی خارج می‌شود که این ریشه‌ها با پیوستن به همدیگر تنه عصب‌های بزرگ پایین تنه ما مثل عصب سیاتیک را تشکیل می‌دهند.
به قسمت پایین تنه که در آن استخوان‌های لگن قرار دارند و توسط عضلاتی معروف به کمربند لگنی پوشیده می‌شود،  لگن گویند. روده‌ها، مثانه و خیلی از اندام‌های تناسلی داخلی در داخل لگن قرار گرفته‌اند، در واقع لگن واسط بین تنه و پاهای ماست. در جلو استخوان شرمگاهی و در پشت توسط استخوان‌های خارجی دو نیمه لگن به هم وصل می‌شوند.
 استخوان‌های تشکیل دهنده لگن در هر نیمه به شرح زیرند:

-    قسمت پهن یا تاج لگن است که ایلیوم نامیده می‌شود.
-    قسمت تحتانی است که پوبیس نامیده می‌شود.
-     قسمت سوم ایسکیوم است که یکی از استخوان‌هایی است که در مفصل ران مشارکت می‌کند

منظور از درد کمر که به لگن میزند چیست؟

زمانی که از درد ناحیه کمر به لگن منتشر می‌شود؛ منظورمان چیست؟
اگر درد ایجاد شده در کمر خفیف بوده باشد معمولا محدود به همان کمر باقی خواهد ماند و به  نواحی دیگر بدن منتشر نخواهد شد؛ ولی از آنجایی که طناب نخاعی و عصب‌هایی که از آن خارج می‌شوند به هم پیوسته‌اند و با هم ارتباط دارند و چون آناتومی این ناحیه از بدن پیچیدگی‌های خاصی را دارد.
 مجموع این  ویژگی‌ها باعث می‌شود آسیب دیدگی و التهاب یکی از بافتهای استخوان یا غضروف یا عضله یا آسیب رشته عصبی (در این محدوده آناتومیک) به صورت درد به قسمت‌های دیگر بدنمان مثلا به لگن انتشار پیدا کند.
 یک مثال برای درک واضح تر درد کمر که به لگن میزند بیاوریم. فکر کنید آرنجتان به جایی برخورد کرده است در هنگام برخورد درد آرنج وجود دارد ولی در ناحیه ساق دست همچنین گاهی دست و حتی انگشتان درد و ناراحتی حس می‌شود.
ارتباط درد کمر و  دردهایی که به لگن می زند نیز همین گونه است و افرادی که در زمان‌های گذشته سابقه فشار روی عصب‌های کمری داشته اند ممکن است به مرور زمان دردی منتشره  بسیار تیز  که در پایین کمر و باسن و بالای ران و پشت ران منتشر شده احساس بکنند. ‌

علل بروز درد کمر که به لگن میزند؟

درگیری ریشه‌های عصبی تشکیل دهنده عصب سیاتیک یا تحت فشار بودن خود تنه عصب سیاتیک می‌تواند باعث ایجاد کمردرد، درد پایین کمر، درد باسن، درد داخل لگن و انتشار به پشت ران بشود.
معمولا تابلوی بالینی فوق در افرادی دیده می‌شود که قبلاً به دفعات دچار بیرون زدگی‌های دیسک بین مهره‌های کمری بودند، سابقه فشار روی ریشه عصبی و آسیب همیشه عصبی و کمر دردهای خفیف تا متوسط را قبلاً داشته‌اند.
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود فردی دچار علائم به شرح فوق که تحت عنوان درد سیاتیک یا درد عصب سیاتیک معروف است بشود، مثلاً ممکن است در افراد جوان و میانسال مشکلات دیسک کمر و بیرون زدگی و پارگی دیسک کمری باعث ایجاد علائم فوق شود.
افراد سالمند و افرادی که قبلاً سابقه ضربات و تروما به ستون فقرات کمری داشته‌اند آسیب‌های تخریبی مثل آرتروز می‌تواند باعث درگیری و آسیب و اعمال فشار روی عصب‌های اطراف ستون فقرات کمری شده و تابلوی شبیه درد عصب سیاتیک که در بالا گفتیم را ایجاد کند.
 گاهی هم تحت فشار قرار گرفتن تنه عصب مثلاً به دنبال گرفتگی و اسپاسم عضلات ناحیه می‌تواند باعث ایجاد کمر درد با انتشار به لگن یا ران بشود مشاهده می کنید که در ایجاد دردهای کمری که به لگن می‌زند هم مشکلات ستون فقرات و هم مشکلات دیگر مثل اسپاسم عضلات اطراف ستون فقرات یا گرفتگی عضلات ناحیه کمر و لگن نیز دخیل هستند.
در مواردی که پارگی دیسک وجود دارد علاوه بر درد کمر درد لگن نیز ممکن است  فرد را آزار بدهد خیلی از افرادی که به کلینیک ما مراجعه می‌کنند اظهار می‌دارند که درد فقط در ناحیه لگن شان ایجاد شده ولی باید به این افراد بگوییم که این تصور که درد فقط در لگن است و به علت آسیب در لگن بوده اشتباه است و معمولاً چنین دردهایی نشان دهنده اختلال در ساختار عضلانی-اسکلتی لگن و مفصل ران فرد نخواهد بود.
افراد ممکن است درد و ناراحتی در ناحیه مفصل ران خود نیز احساس بکند درد و ناراحتی در کشاله ران در سمتی از بدن که کمردرد وجود دارد شایع است.
درد عصب سیاتیک که غالب‌ترین نوع آسیب دیدگی اعصاب کمری به واسطه مشکلات دیسک آرتروز و غیره می باشد؛ باعث ایجاد درد در پایین کمر باسن داخل لگن پشت ران بالای ران می‌شود اگر آسیب دیدگی ریشه‌ها و تنه‌های عصبی غیر از سیاتیک را درگیر کرده باشد درد ممکن است علاوه بر کمر و لگن در جلوی ران داخل و خارج ران نیز احساس بشود.
 در انواعی از مشکلاتی که منجر به کمردرد می‌شود و متعاقب سطح و پارگی دیسک ایجاد شده است فرد فقط با کمردرد و زانو درد مراجعه می‌کند یعنی به جای اینکه کمر درد با لگن درد وجود داشته باشد در مواردی از مشکلات دیسک در برخی نواحی درد کمر فقط با درد زانو همراهی دارد.

علائم و نشانه‌ها درد کمر که به لگن میزند

سوالی که مطرح می‌شود این است که فردی که دچار درد کمر با انتشار به لگن است دچار چه علائمی می‌شود؟
 فردی که دچار دردهای لگن است؛ علائم خاصی را بروز می‌دهد که ما در ادامه به آن می‌پردازیم:
-    راه رفتن و ادامه فعالیت بدنی شدت دردهای این افراد را افزایش می‌دهد، در مقابل استراحت کردن می‌تواند باعث آرام تر شدن درد بشود.
-     گاهی در مواردی که التهاب مفصل ران وجود داشته باشد درد لگن در بیشتر مواقع وجود دارد و از بین نمی‌رود.
-    گاهی افراد می‌گویند که انجام حرکت‌های خیلی جزئی مثلاً حرکت‌های خفیف‌ در  تختخواب  نیز باعث افزایش میزان درد و تیر کشیدن و‌ انتشار درد می‌شوند.
علاوه بر آن بیماری‌ها و مشکلات دیگری مثل دیسپلازی‌های مفصل ران مادرزادی یا نکروز آواسکولار سر ران نیز می‌تواند نشانه‌های فوق را تقلید کند.
پزشکان می‌گویند اگر شما درد در لگن دارید و علت احساس درد در داخل لگنتان به علت التهاب و مشکلات مفصل ران است؛ ویژگی‌های خاصی در این نوع از درد لگن وجود دارد، مثلاً در این موارد، بازه حرکتی مفصل ران درگیر بسیار کاهش پیدا کرده  به طوری که فرد موقع بلند شدن از روی صندلی از حالت نشسته یا تختخواب بیشتر دچار این محدودیت حرکت خواهد شد.
یک مورد دیگری که در توصیف روند درد در ناحیه کمر، برعکس روند حس درد لگن وجود دارد این است که وقتی که خاستگاه دردها خود کمر بوده باشد دراز کشیدن و‌ یا نشستن باعث می‌شود که درد تشدید شود(به جز موارد انگشت شماری استثنا).
گاهی از اوقات هم منشا و‌ خاستگاه درد مشخص نمی‌شود و افراد دچار علائم به شرح زیر می‌شوند:
-  مثلاً  موقع پیاده روی‌های طولانی در دو طرف لگن احساس درد و گرفتگی می‌کنند یا فرد وقتی که به پهلو می‌خوابد یا از روی صندلی بلند می‌شود و حرکات مشابه حرکات فوق انجام می دهد دردش آغاز و تشدید می‌شود

علت درد کمر که به لگن میزند و خاستگاه آن خود لگن است؟

علت درد کمر که به لگن میزند و خاستگاه درد خود لگن باشد عبارتند از:
-    بوریست‌ها (التهاب کیسه‌های کوچک محتوی مایع تحت عنوان بورس که باعث تسهیل حرکات  در لگن می‌شوند)
از جمله شرایط دیگری که باعث می شود که آسیب‌ها بیشتری در لگن ایجاد بشود و اسیب مزمن شود و فرد دچار دردهای با خاستگاه لگن بشوند عبارتند از:
-    ضعف عضلات دور کننده ران
-    اختلاف زیاد در طول دو اندام تحتانی
-    سندروم اوریوزمنت (یا استفاده بیش از حد از مفاصل لگن و ران) که باعث می‌شود که آرتروز زودهنگام و جدی در این مفاصل ایجاد شود همچنین باید در افراد جوان که دچار تصادفات اتومبیلی سقوط از ارتفاع با آسیب‌های ورزشی می‌شوند و تورم و ضربه به ناحیه لگن می‌شوند نیز آرتروزهای زودهنگام و پیشرفته در سنین  پایینتر مشاهده می‌شود.
روی هم رفته این آسیب‌ها سبب می‌شود که فرد احساس درد مداوم و همیشگی آزاردهنده در لگن داشته باشد که خاستگاه آن مفصل ران فرسوده می‌باشد.

درد کمر که به لگن میزند در چه افرادی بیشتر بروز می‌کند؟

انتشار درد کمر که به لگن میزند از ویژگی‌های بیماریهای دیسک کمر می باشد. مشکلات دیسک کمر نظیر بیرون‌زدگی یا فتق دیسک و پارگی دیسک کمر بیماری جوانان و میانسالان می‌باشد. دیسک بین مهره در این افراد دارای هسته نیمه جامد و منعطفی می‌باشد که به راحتی می‌تواند تحت فشارهای مختلف جابه جا بشود.
دیسک فتق پیدا کرده یا پاره شده روی ریشه‌های رشته‌های اعصاب نزدیک ستون فقرات فشار وارد می‌کند. به دنبال فشار وارد شده عصب آسیبدیده  ملتهب می‌شود، بسته به اینکه کدام عصب تحت فشار آسیب دیده باشد مسیر عصب دهی آن تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
آنچه به دنبال آسیب عصب رخ می‌دهد و فرد به عنوان علامت بالینی متوجه آن می‌شود درد در مسیری است که عصب آسیب دیده وظیفه عصب رسانی به آن را بر عهده داشته است. شایع‌ترین علامت همانطور که گفتیم دردی است که از کمر و پایین کمر آغاز می‌شود و سپس بر حسب نوع سبب آسیب دیده در ران و زانو و ساق و پا منتشر می‌شود.
پس از آسیب دیدگی بعضی از رشته‌ها و یا رشته‌های عصبی مجاور ستون فقرات به دنبال فشار حاصل از دیسک فتق پیدا کرده یا دیسک که پاره شده یا عضلات دچار گرفتگی شده، می‌تواند علاوه بر کمر به لگن نیز بزند و دردی مبهم در داخل لگن ایجاد بکند.
 به عنوان مثال آسیب دیدگی ریشه‌های تحتانی مهره‌های کمری و لگنی می‌تواند دردی ایجاد بکند که بین مردم به درد عصب سیاتیک معروف است که این درد از پایین کمر آغاز و به لگن می‌زند فرد مبتلا عضلات باسن بالای ران و پشت رانش نیز دچار درد تیر کشنده‌ای می‌شود.
این درد معمولا با علائم حسی و حرکتی هم همراهی دارد.  فرد مبتلا جوان یا فرد میانسالی است که درد کمر که به لگن میزند دارد و ممکن است دچار بیحسی یا گزگز و مور مور در مسیر تیرکشیدن درد هم بشود، در مراحل پیشرفته تر بیماری ضعف عضلات کمربند لگنی هم به علائم وی افزوده می‌شود.

ساختمان دیسک بین مهره چگونه است؟

دیسک بین مهره‌ای از دو قسمت مجزا تشکیل می‌شود، قسمت مرکزی یا هسته دیسک که حالت جامد مانند و منعطف دارد و می‌تواند تحت فشار جابه‌جا شود. قسمت دوم حلقه محکم دور تا دور دیسک است که کمک می‌کند تا محتویات نیمه جامد دیسک بیرون نزند.
 وقتی که فشار زیادی به ستون فقرات وارد بشود دیسک بین مهره مانند کمک فنر ماشین وظیفه گرفتن ضربه‌ها را به ستون فقرات ایفا می‌کند.
وقتی نیرویی به دیسک وارد بشود قسمت منعطف و نیم جامد  دیسک برای متعادل ساختن این نیرو جابجا می‌شود ممکن است در هنگام جابجایی به حلقه محکم دور دیسک فشار بیاورد و باعث شود که مقداری از حلقه دور دیسک بدون پارگی برجسته بشود، به این حالت بیرون زدگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر می‌گوییم.
هنگامی که فشار بیش از حد بشود دیسک از قسمتی که حلقه دور دیسک ضعیف شده و آسیب دیده پاره میشود محتویات داخل دیسک بیرون می‌ریزد در هر دو صورت اثر فشاری بر روی رشته یا ریشه عصبی مجاور دیسک مشکل دار به وجود می‌آید گفته می‌شود که بیرون ریختن محتویات دیسک تغییرات شیمیایی در منطقه ایجاد می‌کند که می‌تواند التهاب و اسپاسم عضلات مجاور را افزایش بدهد.

درد کمر و لگن در بانوان

یکی از علل بروز درد کمر و لگن در بانوان به دلیل آناتومی متفاوتی است که زنان را اماده باروری و زایمان آسان می‌سازد.
از همین رو می‌توان درد کمر و لگن در بانوان بیشتر به شکل همزمان روی می‌دهد و آنها بیشتر مستعد آسیب دیدگی خواهند بود و ضروری است در صورت بروز هر گونه مشکل در ناحیه کمر و لگن در اسرع وقت به یک کلینیک ارتوپدی مراجعه نمایند. کلینیک فوق تخصصی ما با داشتن تجهیزات روز و پزشکام متعهد آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است.
درد کمر که به زیر شکم میزند
درد کمر که به زیر شکم میزند معمولاً می‌تواند علتی چون آندومتریوز، بارداری، قاعدگی و یا سندرم پیش از قاعدگی داشته باشد. این موارد معمولاً با درد کمر که به لگن میزند متفاوت است و باید نسبت به تفاوت این دو و علائم آنها توجه کرد.
در صورت تجربه درد کمر که به زیر شکم میزند در اسرع وقت به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید.

سخن پایانی

اگر بخواهیم بدانیم علت درد کمر که به لگن میزند چیست باید بگوییم هرگونه درگیری و فشار بر ریشه‌های عصبی تشکیل دهنده عصب سیاتیک یا فشردگی تنه خود عصب سیاتیک قادر به ایجاد کمردرد، درد پایین کمر، درد باسن، درد داخل لگن و انتشار درد به پشت ران خواهد بود.
هرگونه انتشار درد از کمر به لگن باید جدی تلقی شده و نادیده انگاشتن آن ممکن است عواقب جدی چون آسیب و اختلال به سیستم ادراری، گوارشی و جنسی، بی اختیاری در دفع مدفوع، فلج شدن کامل پایین تنه، افت کامل فعالیت سیستم اسکلتی-عضلانی و سایر مشکلات مرتبط داشته باشد.
از همین رو می‌توان گفت درد کمر که به لگن میزند و درد کمر و لگن در بانوان نیازمند پیگیری توسط دکتر کمر درد است و از همین رو ضروری است بیمار در اسرع وقت به کلینیک ارتوپدی فوق تخصصی مراجعه نماید.