درمان کمر درد ناگهانی ؛ رایج‌ترین علت مراجعه به کلینیک‌های ارتوپدی
بروز کمردرد ناگهانی می‌تواند به دلایلی چون بلند کردن ناگهانی و غیر اصولی اجسام سنگین ، نشستن و خوابیدن در پوزیشن بد بدنی و روی سطوح نامناسب بروز کند. برای درمان کمر درد ناگهانی که دلایل پیش زمینه‌ای نداشته و در اثر فشار وارده ناگهانی به ستون فقرات بروز کرده حتما باید به کلینیک‌های تخصصی مراجعه نمایید. درمان کمر درد در چنین مواقعی شامل درمان خانگی، فیزیوتراپی و درمان پزشکی خواهد بود.
سومین دلیل شایع مراجعه افراد به پزشک کمردردها می‌باشند. شایعترین دلیل ناتوانی در افراد کمردرد است و گفته می‌شود حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از کل جامعه در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می‌کنند.
اغلب اوقات کمردرد به دنبال رگ به رگ شدن و کشش عضله و لیگامان ایجاد می‌شود مثلاً اکثر کمردردهای ناگهانی که ایجاد می‌شود، علتشان آسیب‌هایی مانند کشیدگی بیش از حد ناگهانی عضله و رگ به رگ شدن ناگهانی عضلات است.
وقتی که شما به صورت ناگهانی و با یک پوزیشن اشتباه یک جسم سنگین را از زمین بلند می‌کنید یا به طور ناگهانی کمر را می‌چرخانید یا در یک پوزیشن بدنی اشتباه قرار گرفته‌اید، همه دلایل فوق می‌تواند باعث بشود که شما کمر درد ناگهانی را تجربه کنید.
آنچه در مورد راه های درمان کمردرد ناگهانی و بهترین حرکات بخاطر دردکمر لازم است بدانید را ما در این مقاله به شما می‌گوییم.
فهرست مطالب
در ادامه با ما همراه باشید تا با علت کمر درد و درمان آن آشنا شویم:
کمردردهای شدید ناگهانی معمولاً به دنبال قرار گرفتن بدن در یک پوزیشن اشتباه، بلند کردن جسم سنگین به روش اشتباه و به طور ناگهانی و یا چرخش ناگهانی کمر و لگن رخ می‌دهد.
این کمر دردهای ناگهانی اغلب اساساً با اسپاسم عضلات مجاور ستون فقرات همراهی دارند. رگ به رگ شدن و کشش عضلات باعث می‌شود شما درد شدید کمر را به صورت ناگهانی احساس بکنید. این درد را همه ما تجربه کرده‌ایم و می‌دانیم که چقدر می‌تواند از کیفیت زندگی ما کم بکند.
اگر از این دردهای ناگهانی بگذریم سایر کمردردها ممکن است نتیجه مشکلات مختلفی باشد که ما فقط در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
مشکلاتی از قبیل بیماریها و اختلالات دیسک کمر، بیماری تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک، سندرم عضله پیریفورمیس، آرتریت‌ها با التهاب‌های مفصل، مشکلات و بیماریهای کلیه و بیماریهای عفونی ستون فقرات و تومورها از جمله علل ایجاد کننده دردکمر هستند که نیازمند روش‌های درمان کمر درد ناگهانی است.
مشکلاتی از قبیل:
-
بیماریها و مشکلات دیسک کمر:
اختلالات مربوط به دیسک کمر از قبیل بیرون زدن دیسک یا فتق دیسک کمر و پارگی دیسک کمر از مشکلات شایع در بین جوانان و افراد میانسال است، در این افراد به علت وارد شدن فشار زیاد است و نیروی بیش از حد ستون فقرات قسمت ژله‌ای مانند وسط دیسک بین‌مهره‌ای به سمت حلقه دور دیسک جابجا می‌شود.
قسمت نیمه جامد از ترک خوردگی‌ها و ضعف جزئی قسمتی از حلقه دور دیسک استفاده می‌کند و از محل خودش بیرون می‌زند یا به اصطلاح فتق پیدا می‌کند.
در صورت تداوم فشار، دیسک پاره می‌شود. پارگی قطعی است و معمولاً با اسپاسم واکنشی عضلات اطراف همراه می‌باشد. دیسک بیرون زده با فشار روی رشته‌های عصبی بیرون نخاع باعث ایجاد نوروپاتی‌های محیطی و علائمی مانند دردکمر با انتشار به پاها، بی حسی و سوزن سوزن شدن پاها می‌شود. در موارد شدیدتر بی اختیاری ادرار و یا مدفوع و فلج پاها رخ خواهد داد.
عضله پیریفورمیس عضله‌ای گلابی شکل در عمق لگن است. درد سیاتیک در مجاورت نزدیک این عضله قرار گرفته و گرفتگی و سفت شدن این عضله که در زنان شایع تر است به دنبال نشستن‌های طولانی رخ می‌دهد باعث فشار روی این عصب، بروز کمر دردهای ناگهانی با انتشار به پایین کمر و باسن و گاهی بالای ران می‌شود.
-
التهاب مفاصل یا آرتریت‌های مفاصل ستون فقرات
آرتریت‌های ستون فقرات را به دو دسته کلی آرتریت‌های عفونی و غیرعفونی تقسیم بندی می‌کنیم. در دسته آرتریت عفونی التهاب‌های مفاصل بین مهره‌های ستون فقرات به دنبال بیماری سل استخوان یا بیماری عفونی بروسلوز که در بین عموم به تب مالت معروف است.
در دسته آرتریت غیرعفونی دو گروه عمده را مثال می‌زنیم، دسته اول استئو آرتریت یا آرتروز که شایعترین علت دردهای کمر و پشت در افراد بعد از میانسالی محسوب می‌شود و همچنین در جوانانی که دچار تروما یا ضربه‌های ناشی از سقوط یا تصادف و آسیب‌های ورزشی درگیر کننده ستون فقرات شده اند در سنین کمتری ممکن است علائم و تظاهرات آرتروز ستون فقرات را نشان بدهند.
و دسته دیگر در آرتریت‌های غیرعفونی ستون فقرات بیماریهای روماتولوژیک و خودایمنی از جمله آرتریت روماتوئید یا روماتیسم ستون فقرات و بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌باشد. البته بیماریهای روماتولوژی که باعث دردهای ناگهانی می‌شوند اغلب افراد مبتلا به سابقه‌ای از دردهای مشابه در ستون فقرات را ارائه می دهند.
عبارتند از مشکلات و اختلالاتی که باعث آسیب رساندن یا اعمال فشار روی طناب نخاعی و یا رشته‌های عصبی داخل کانال نخاعی می‌شود.
عبارتند از اعمال فشار و یا هرگونه آسیبی که باعث ایجاد مشکل و اختلال در عملکرد رشته‌های عصبی خارج ستون فقرات شده باشد.
-
بیماریهای ارگان‌های داخل شکم و لگن:
مثلاً در اختلالات کلیه و مجاری ادرار به طور شایع سنگ‌های کلیه یا مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی داخلی هم در زنان هم در مردان و مشکلات مربوط به تخمدان‌ها در خانم‌ها یا بیضه‌ها و پروستات در آقایان.
بدخیمی‌های که منجر به ایجاد کمردرد می‌شوند بسیار متنوع می‌باشند و بدخیمی‌هایی مربوط به ستون فقرات به دو دسته تقسیم می‌شود.
تومورهای نخاع و رشته‌های عصبی مربوطه و تومورهایی که با قسمت‌های استخوانی و عضلانی ستون فقرات را درگیر می‌کند.
مثل تومورهای استخوانی اولیه ستون فقرات و یا درگیری‌های ستون فقرات با متاستازهای سایر ارگان‌های بدن به طور مثال کمردردهای مزمن نه کمردردهای حاد می‌توانند در افراد سالمند یکی از تظاهرات سرطان‌های پروستات در مردان و سرطان پستان در زنان محسوب شود پس کمردردهای مزمن بعد از میانسالی باید با کنجکاوی و دقت بیشتری بررسی شوند.
تومورهای بزرگ شکم و لگن نیز در مراحل پیشرفته می‌تواند با دردهای کمری همراه شوند.
اطراف ستون فقرات، لیگامان‌ها و عضلات فرا گرفته‌اند و وجودشان برای ثبات بخشیدن و پایدار کردن ستون فقرات و تقویت ستون فقرات برای تحمل فشار الزامی می‌باشد.
هرگاه شما یک فعالیت بدنی بیش از حد انجام بدهید مثلاً با یک پوزیشن اشتباه بخواهید وزنه یا یک جسم بسیار سنگین را از زمین بلند کنید (مثلا حین بلند کردن وزنه از کمر دولا شوید) یا مثلا به طور ناگهانی از ناحیه کمر و لگن حرکت چرخشی انجام بدهید به دنبال این فعالیت‌های غیراستاندارد فشار زیادی به عضلات و لیگامان‌های پشتیبان ستون فقرات کمر وارد می‌شود و این فشار بیش از اندازه می‌تواند با کشیدگی عضلات و لیگامان‌ها و در صورت شدید و ناگهانی بودن با پارگی این بافت‌ها همراه بشود.
یکی دیگر از دلایلی که ممکن است باعث ایجاد کمردردهای شدید ناگهانی بشود و معمولا در افراد جوان تا میانسال مثلاً سی تا حدود پنجاه سال شیوع دارد فتق و پاره شدن دیسک می‌باشد.
در پارگی‌های دیسک محتویات دیسک خارج شده و به روی رشته‌های عصبی فشار وارد می‌کند. همچنین این ترکیبات خارج شده از دیسک می‌تواند مواد شیمیایی مضری برای عضلات و بافت‌های نرم و مجاور باشند و باعث اسپاسم واکنشی عضلات اطراف بشود.
بدین ترتیب فرد دچار درد شدید ناگهانی کمر می‌شود که بر حسب اینکه بر روی کدام عصب فشار وارد شده است علائم همراه مانند درد منتشره به سمت پاها، بی حسی، گزگز و مورمور و ضعف عضلات پاها می‌تواند رخ بدهد و نیازمند روش‌های خاص درمان کمر درد ناگهانی خواهند بود.
برای بیان علت کمر درد و درمان آن باید بگوییم مشکلات دیگری نیز می‌تواند عامل دردهای کمر باشد. از آسیب‌های حاد بافت‌های متعلق به سیستم عضلانی-اسکلتی که بگذریم که به عنوان شایعترین دلیل ایجاد کمردرد ناگهانی محسوب می‌شوند باید بگویم که گاهی کمردرد علتی غیر از سیستم عضلانی-اسکلتی پیدا می‌کند.
یعنی مشکلات و بیماریهای ارگان‌های داخلی بدن ما می‌تواند باعث بشود که ما مشکلات آنها را به صورت دردهای ناگهانی‌ها در کمر احساس بکنیم. مثلاً بیماریها و مشکلات کلیه (مثل سنگ کلیه که باعث انسداد شده است)، مشکلات مثانه، کیست‌های تخمدانی، فیبروم‌های رحمی، تومورها و بارداری‌ها نیز می‌تواند باعث بروز کمردرد بشود.
برای افتراق علت کمر درد و درمان آن که در انتخاب روش درمان کمر درد ناگهانی و نقش اصلی را ایفا می‌کند باید حتماً به دکتر کمر درد مراجعه شود.
هنگامی که درد کمر به صورت ناگهانی آغاز می‌شود یا علتش کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات و آسیب لیگامان‌های کمر بوده یا به علت مشکلات دیسک رخ داده است.
اگر علت ایجاد درد کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات و لیگامان‌ها باشد. درمان خودمراقبتی بوده و حداکثر تا ۷۲ ساعت بهبود پیدا می‌کند.
حال اگر درد ناگهانی به علت وارد شدن فشار زیاد به ستون فقرات و آسیب ناگهانی دیسک و فشار محتویات دیسک روی ریشه‌های عصبی باشد که معمولاً این روند بعد از پیچ خوردن کمر یا به دنبال بلند کردن وزنه سنگین به طرز اشتباه رخ می‌دهد، در این موارد که به عنوان علت شروع کمردرد ناگهانی پای آسیب‌های ناگهانی دیسک در میان است، درد بیش از ۷۲ ساعت ادامه خواهد داشت.
این درد می‌تواند بسته به نوع و محل عصب آسیب دیده، میزان آسیب دیدگی عصب و شدت فشار روی عصب علائم دیگری مانند دردهای منتشره به سمت پاها، بی حسی پاها، سوزن سوزن شدن پوست پاها و یا ضعف عضلات پاها رخ بدهد.
بهبودی و درمان کمر درد ناگهانی بسته به علت درد می‌تواند متقاوت باشد.
برای اینکه بتوانید بهترین راه درمان کمر درد ناگهانی را به شما معرفی کنیم، باید بگوییم که درمان مناسب وابسته به تشخیص صحیح علت کمردرد ناگهانی است. پس قدم اول این است که پزشک با تشخیص صحیح علت مسبب کمردردتان رسیده باشد.
پزشک در گام اول سابقه پزشکی بیماریهای قبلی و علائم کنونی را از شما خواهد گرفت. همچنین برای رسیدن به تشخیص باید صادقانه به پرسش‌های پزشکی پاسخ بدهید سپس نوبت به انجام معاینات فیزیکی متناسب با شرح حال می‌رسد.
ممکن است برای رد کردن و تایید وضعیت تشخیص‌ها پزشک از روش‌های کمک تشخیصی کمک بگیرید و مثلاً از آزمایش خون برای رد عفونت‌ها و همچنین بیماریهای روماتولوژیک استفاده نماید. استفاده از روش‌های تصویربرداری متناسب و استفاده از عکسبرداری ساده با اشعه ایکس، سی تی اسکن، ام آر آی و همچنین کمک گرفتن از نوار عصب عضله را در دستور کار قرار خواهد داد.
در این قسمت راه های درمان کمردرد ناگهانی را در دو دسته توضیح می‌دهیم:
درمان‌های خانگی برای تسکین کمردرد ناگهانی و اقدامات پزشکی برای درمان کمر درد ناگهانی.
-
دسته اول و راهکارها برای درمان‌های خانگی کمردرد ناگهانی:
می‌توانید از درمان‌های خانگی برای تسکین کمردرد ناگهانی خود نهایت سود را ببرید بایستی حداکثر قبل از ۷۲ ساعت پس از شروع درد از این درمان‌ها استفاده کرده باشید.
یعنی اثربخشی این درمان‌ها هرچه از زمان آغاز درد ناگهانی کمرتان می‌گذرد کمتر خواهد شد.
در ۷۲ ساعت اول بعد از زمان شروع کمردرد ناگهانی درمان با این روش‌های خانگی توصیه می‌شود و اگر بعد از این مدت با علیرغم انجام این درمان‌ها تغییری در تخفیف و کاهش شدت درد کمر و کمردرد رخ ندهد و یا درد بدتر شد باید به پزشک مراجعه کنید.
درمان‌های خانگی و خودمراقبتی برای تسکین کمردرد ناگهانی در ۷۲ ساعت اول آغاز درد به شرح زیرند:
به عنوان اولین گزینه توصیه می‌شود که فعالیت‌های بدنی معمول روزانه‌ای که باعث ایجاد و تشدید کمردرد می‌شود را متوقف و محدود کنید. از حجم و شدت فعالیت‌های بدنی خود به طور موقت در ۴۸ الی ۷۲ ساعت اول کم کنید، در این ساعات استفاده از یخ می‌تواند التهاب را بهتر و تحمل درد حاد کمر را راحت‌تر کند.
بعد از ۴۸ ساعت اول می‌توانید برای تسکین ناحیه دردناک از کمپرس گرم استفاده بکنید، توصیه می‌شود که در این فاز از مسکن‌های ساده که بدون نسخه از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند مثلاً ناپروکسن یا ایبوپروفن استفاده بکنیم. در استفاده از این داروها حتما به بروشور آنها توجه کنید.
حتماً با پزشک خود در مورد دوز مصرفی مشورت کنید و از مصرف بیش از حد مجاز این داروها پرهیز کنید گاهی لازم است که برای رفع اسپاسم حمام آب داغ بگیرید.
ماساژ ناحیه دچار درد و اسپاسم شده و انجام بهترین حرکات بخاطر دردکمر نیز در برطرف کردن درد کمر ناگهانی موثر واقع می‌شود. شاید لازم باشد که از درمان‌های شل کننده عضلات مثلاً استفاده از متاکاربامول سود ببرید (در این موارد فقط با نظارت پزشک از این درمان استفاده کنید)
در مورد استراحت برای درمان کمر درد ناگهانی به این نکته توجه کنید که استراحت مطلق برای مدت طولانی اصلاً توصیه نمی‌شود چون روند درمان را بهبود نمی‌بخشد و حتی نتیجه درمان را بدتر و میزان عود کمر درد را بیشتر می‌کند.
توصیه می‌شود که به محض اینکه درد شما از فاز حاد و آزاردهنده تقلیل پیدا کرد و فاز حاد را پشت سر گذاشتید از بستر خارج بشوید و فعالیت‌های روزانه را در حد تحمل‌تان از سر بگیرید.
در خصوص برخی حرکات بخاطر دردکمر از جمله ورزش‌های کششی و پیاده‌روی‌های کوتاه و آهسته چنانچه مورد تایید پزشکتان باشد می‌تواند روند درمان کمر درد ناگهانی حاد را تسریع کند.
بی شک برای دستیابی به راه های درمان کمردرد ناگهانی ضروری است در اسرع وقت به یک کلینیک تخصصی ارتوپدی و پزشک کتخصص مراجعه کنید تا با بررسی شرایط و تشخیص صحیح علت درد نسبت به درمان کمر درد ناگهانی اقدام نماید.
مناسب‌ترین حرکات بخاطر دردکمر
حال که با علت کمر درد و درمان آن آشنا شدیم. در ادامه به چند مورد از مناسب‌ترین حرکات بخاطر دردکمر اشاره می‌کنیم.
-
بالا آوردن لگن: در این روش بیمار به پشت خوابیده، زانوها را خم کرده و سپس لگن خود را بالا آروده و 5 ثانیه نگه داشته و سپس خیلی آرام لگن را روی زمین قرار داده و استراحت می‌کند. سپس این کار را برای چندبار دیگر در روز تکرار نماید.
-
دراز و نشست: در صورت انجام نادرست این حرکت ممکن است به جای بهبود وضعیت درد بیمار تشدید یابد. برای اینکار بیمار به پشت دراز کشیده، دست‌ها را موازی با بدن روی زمین قرار داده و زانوی خود را خم کرده و تاحدودی عضلات شکم را منقبض کرده و سر و شانه را تنها تا 20 درجه و نه بیشتر بالا می‌آورد.
-
خم شدن به عقب: در این حرکت ضروری است بیمار روی شکم یا دمر بخوابد و سپس آرنج‌های خود را به حالت 90 درجه قرار داده و سرشانه خود را بالا برده و سپس به حالت نخست بازگردد و به آرنج خود تکیه کند.
کمردردهای ناگهانی معمولاً بعد از حرکات ورزشی شدید یا پوزیشن‌های اشتباه بدن مثلاً نشستن‌های طولانی یا خوابیدن به روش اشتباه یا ایستادن‌های طولانی و یا به علت کشیدگی عضله ها و لیگامان‌ها یا رباط‌های اطراف ستون فقرات و یا به خصوص در جوانان و افراد میانسال به علت مشکلات و بیماریهای دیسک کمر رخ می‌دهد.
اغلب درمان کمر درد ناگهانی در ۷۲ ساعت اول با رعایت نکات مراقبتی انجام می‌شود. اگر دردی کمری دارید که بعد از این مدت بهبود نیافته یا بر شدت آن افزوده شده؛ آن را جدی تلقی کرده و حتماً برای بررسی و تشخیص علت کمر درد و درمان آن کلینیک تخصصی و فوق تخصصی ارتوپدی ما مراجعه کنید.
پزشکان متخصص و فوق تخصص ارتوپدی و ستون فقرات ما، با تجربه و دانش خود اقدامات درمانی راحت و سریع تری برای رفع عامل مسبب آغاز می‌کنند، ممکن است این اقدامات شامل موثرترین حرکات بخاطر کمردرد و راه های درمان کمردرد ناگهانی پیشنهادی که بالا ذکر شد باشد.