علت درد ماهیچه پا در شب
علل زیادی میتواند منجر به احساس دردهای شبانه در پا شود. این علل شامل موارد خاصی از سبک زندگی و بیماری های زمینه ای فرد میباشد. درد میتواند به صورت مبهم یا ضرباندار در قسمت های مختلف پا احساس شود. تجربه درد ماهیچه پا در شب، میتواند کیفیت خواب شبانه شما را مختل کند و همین مساله موجب افزایش احساس درد و افت کیفیت زندگی میشود. غیر از آن، درد ماهیچه پا در شب ممکن است ناشی از مشکلات مهمی مثل بیرون‌زدگی دیسک و سیاتیکا باشد که در صورت عدم پیگیری و تشخیص و درمان به موقع میتواند عوارض ناگواری مثل فلج، آسیب پایدار اعصاب... به جا بگذارد. بنابراین بعد از مطالعه این مقاله، در صورت وجود علائم هشداردهنده حتما از یک پزشک مشاوره بگیرید. در این مقاله علل درد ماهیچه پا در شب را بررسی خواهیم کرد و درمان های موجود برای هر کدام را شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
فهرست:
-
چرا دردهای شبانه ماهیچه پا را احساس میکنم و چگونه میتوان آن را کاهش داد؟
-
چه وقت باید به پزشک مراجعه کنم؟
-
سخن پایانی
درد شبانه پا علت های متنوعی دارد. با ما همراه باشید تا مهمترین علل آن را با هم بررسی کنیم و درمان های اولیه را با هم مرور کنیم.
ابتدا به سبک زندگی و شغلی میپردازیم. در مشاغلی که افرد مجبورند مدت طولانی روی پای خود بایستند، ممکن است با این پدیده مواجه شوند. این امر به علت خستگی عضلانی در پا اتفاق میافتد. فیبرهای عضلانی حین فعالیت منقبض و منبسط میشوند و در صورت فعالیت بیش از حد به مرحله خستگی عضلانی میرسند. در این حالت به خاطر دسترسی کمتر به اکسیژن و تجمع مواد زائد سلولی در ماهیچه پا ممکن است فرد دچار کرامپ و اسپاسم های شبانه شود. همچنین نشستن طولانی مدت در طول روز، خوابیدن در بعضی وضعیت های خاص و پوشیدن کفش های نامناسب پاشنه بلند یا کفش هایی که محافظت مناسبی از قوس کف پا ندارند با ایجاد فشار و کاهش جریان خون مناسب در پاها، میتواند منجر به کرامپ و دردهای عضلانی در طول شب شود.
علل دیگری نیز برای گرفتگی و کرامپ های شبانه پا وجود دارد. کمبود برخی مواد مغذی مثل پتاسیم و منیزیم میتواند منجر به ضعف و گرفتگی ماهیچه های پا شود.
بعضی داروها مثل بتااگونیست ها، استاتین و دیورتیک ها نیز منجر به این عارضه میشوند. افرادی که تحت دیالیز قرار دارند نیز بیشتر از جمعیت عادی این عارضه را تجربه میکنند.
کرامپ و دردهای شبانه پا میتوانند بسیار شدید باشند. به هر حال ماساژ آرام و کشش عضلات گرفته به رفع سریع تر درد کمک میکنند.
مصرف آب فراوان در طول روز میتواند با حذف مواد زائد موجب کاهش کرامپ و اسپاسم شود. تمرین های کششی منظم پا به صورت روزانه، پنج بار در سه نوبت به کاهش درد پاها کمک میکند.
داروهای موضعی و مسکن های معمول مثل استامینوفن، ناپروکسن یا ایبوبروفن نیز برای رفع درد کمک کننده اند. البته در مواردی که علت کرامپ، کمبودهای تغذیه‌ای است با تغییر رژیم غذایی میتوان آن را برطرف نمود. مثلا برگ های سبز و آجیل منبع غنی منیزیم هستند. میوه ها و سبزیجات نیز حاوی مقادیر زیادی پتاسیم هستند.
حاملگی با تغییر متابولیسم کلسیم میتواند منجر به دردهای عضلانی شبانه در پا شود. با کشش ملایم و خم کردن پا حین کرامپ، میتوان این دردها را کاهش داد. افزایش میزان کلسیم مواد غذایی نیز کمک کننده است.
نورومای مورتون حالتی است که بافت اطراف عصبی که به انگشتان پا میرود ضخیم شده و عصب گرفتار در آن ملتهب میشود. این مساله منجر به درد میشود که در شب شدیدتر بوده و فرد ممکن است احساس سوزن سوزن شدن یا سوختن داشته باشد. پوشیدن کفش مناسب و اندازه پا به طوری که انگشتان در وضعیت طبیعی قرار بگیرند میتواند از این پدیده جلوگیری کند و درد آن را کاهش دهد. کفش هایی با کفی نرم یا پدهای ارتوپدیک نیز کمک کننده است. از کفش های پاشنه بلند و تنگ نباید استفاده کرد. در صورتی که درد در خواب و فعالیت روزانه شما اختلال ایجاد کرده است میتوانید با مراجعه به کلینیک ما و با استفاده از درمان های تزریقی موضعی التهاب و درد را کاهش دهید.
سیاتیکا در اثر تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک ایجاد میشود. عصب سیاتیک از پایین ستون مهره خارج شده و در پشت پا پایین می‌آید تا به کف پا برسد. اگر این عصب تحت فشار یا آسیب قرار بگیرد، درد ناشی از آن میتواند شدید باشد. درد ممکن است مبهم بوده و فقط در قسمت های خاصی مثلا در کف پا ایجاد شود. سیاتیکا همچنین ممکن است به علت فتق دیسک مهره‌ای، حاملگی، بیماری های دژنراتیو مفصلی یا اسپاسم های عضلانی نیز ایجاد شود. گزینه های درمانی سیاتیکا را در زیر مرور میکنیم.
مصرف مسکن هایی مثا ناپروکسن یا ایبوبروفن به صورت کوتاه مدت
ماساژ و استراحت یک تا دو روزه
استفاده از پک یخ به مدت بیست دقیقه در دو تا سه روز اول و حوله گرم در روزهای بعدی
در صورت درد شدید یا ادامه یافتن درد بیش از یک ماه، سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشکان کلینیک ما راهنمایی های مناسب را به شما ارائه خواهند داد. در صورت وجود مشکلاتی مانند فتق دیسک نیاز به روش های جراحی خواهد بود.
ورزش های کششی مناسب سیاتیکا را در زیر مشاهده میکنید. در صورت تشدید درد حین هر کدام از تمرین های کششی، آن را متوقف کرده و استراحت کنید. احساس کشش حین تمرین ها طبیعی است ولی تشدید درد سیاتیکا این طور نبوده و باید از ادامه تمرین دست بکشید.
یای
فیبرومیالژیا بیماری مزمنی است که درد منتشر در تمام بدن ایجاد میکند و سیستم عصبی مرکزی و عضلانی اسکلتی را درگیر میکند. درد میتواند در قسمت هایی از بدن که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد مانند پاها شدیدتر باشد. فبرومیالژیا میتواند در طول شب تشدید شود. درد شبانه پاها ممکن است به علت سطوح کمتر هورمون های ضدالتهاب مثل کورتیزول در طول شب باشد. البته افرادی که دچار فیبرومیالژی هستند به طور کلی سطح کورتیزول پایین تری دارند.
گرچه درمان شناخته شده ای برای این بیماری وجود ندارد، راه هایی برای کاهش شدت علائم وجود دارد که شامل داروهای ضدالتهاب، ضدافسردگی و داروهای کنترل کننده خواب میباشد.
دیابت میتواند روی گردش خون اثر بگذارد. خون اکسیژن را در بدن به گردش درمی‌آورد و اگر میزان خون پاها کم شود، ماهیچه های پا از اکسیژن موردنیاز خود محروم میشوند و این مساله منجر به درد عضلات پا خواهد شد.
راه هایی برای مقابله با افت جریان خون پاها وجود دارد. مثلا قطع مصرف سیگار، ورزش منظم و رژیم غذایی صحیح میتواند با کنترل دیابت میزان گردش خون پاها را افزایش دهد.
درصورت افت شدید گردش خون پاها باید روش های جراحی عروق مثل آنژیوپلاستی، استنت گذاری یا بایپس را مدنظر داشت. پزشکان کلینیک ما با توجه به وضعیت بالینی شما، برای انتخاب بهترین راه تا پایان درمان همراه شما خواهند بود.
در صورتی که میتلا به دیابت هستید و هر کدام از موارد زیر را در پاها احساس میکنید، بهتر است هرچه زودتر با یک پزشک مشورت کنید.
احساس سوزن سوزن شدن و کرختی
درد مبهم
کاهش احساس گرما، سرما یا لمس
کرامپ حین راه رفتن یا استراحت
بیماری عروق محیطی به علت تجمع پلاک های چربی درون عروق ایجاد میشود و با کاهش جریان خون علائم بیماری را ایجاد میکند. گرچه در موارد اولیه بیماری بدون علامت است یا علائم خفیفی دارد، در موارد پیشرفته تر ممکن است با لنگش و درد عضله پا بروز یابد که با فعالیت تشدید و با چند دقیقه استراحت برطرف میشود. محل درد پا وابسته به محل درگیری عروقی است و شدت درد نیز از خفیف تا شدید در مراحل پیشرفته متغیر است. علائم لنگش عروقی شامل درد ماهیچه پا به دنبال فعالیت، کرختی یا ضعف پاها، سرد بودن انتهای پای درگیر، زخم در انگشتان پا که بهبود نمی‌یابد، کاهش رشد مو و ناخن در پای درگیر و ضعیف شدن نبض پشت قوزک داخلی پا است.
در صورت وجود موارد بالا باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید. زیرا در موارد پیشرفته با کاهش شدید جریان خون و زخم ها و عفونت های احتمالی مواجه خواهید شد. همچنین در صورت وجود این بیماری سلامت قلب شما نیز میتواند تحت تاثیر قرار بگیرد.
حتی بدون وجود علائم بالا در موارد زیر احتمال ابتلای به این بیماری را دارید و بهتر است پیشگیری های مناسب را توسط
پزشک شروع کنید.
سن بالای 65 سال
سن بالای 50 سال و سابقه دیابت یا مصرف سیگار
بیمار دیابتی زیر 50 سال به همراه چاقی، فشارخون بالا، کلسترول بالا و ...
نوروپاتی محیطی نام طیف وسیعی از بیماری هاست که به علت آسیب به سیستم عصبی محیطی ایجاد شده‌اند و یکی از محل های شایع درگیری، پاها هستند.
نوروپاتی به علت اختلال در پیام رسانی فیبرهای عصبی، منجر به ایجاد احساس درد میشود. با توجه به محدوده درگیری و نوع فیبرهای عصبی درگیر، بیمار علائم متنوعی را تجربه میکند.
علائم نوروپاتی محیطی میتواند در شب تشدید شود و طی ماه ها تا سال ها به مرور ایجاد شده و تشدید میشود. علائم آن شامل احساس سوزن سوزن شدن، درد و سوزش در پاها، کرختی و ضعف میباشد.
قند خون بالا با ایجاد آسیب عصبی در ارتباط است. مثلا دیده شده است که بیماران دیابت نوع یک و دو ریسک بالاتری برای ابتلا به نوروپاتی دارند. 60-70% بیماران دیابت مبتلا به این عارضه خواهند شد.
آسیب های فیزیکی، عفونت ویروسی و مصرف بالای الکل نیز در افزایش خطر ابتلا به نوروپاتی محیطی موثر است.
درمان های نوروپاتی برای کاهش درد میتوانند موثر باشند. این درمان ها شامل داروهای ضدافسردگی، ضد تشنج، کرم ها و پچ های پوستی است. بعضی درمان ها نیز برای بازتوانی قدرت عضلانی موثر هستند.
ابتدا علائم خطر را بررسی کنید و در صورت وجود سریعا به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل همراهی با تب و ضعف و بی حالی، بی‌اختیاری ادرار، سوزن سوزن شدن و کرختی، کاهش احساس سرما و گرما، عدم بهبود بعد از یک تا دو هفته مراقبت های اولیه و ... است. در نهایت اگر شدت و ادامه دار شدن این درد با وجود راهکارهایی که در بالا ارائه شد، موجب اختلال در خواب و عملکرد تحصیلی وشغلی تان شده است، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا به کمک تست های تشخیصی و شرح حال کامل، شما را راهنمایی کند. در مواردی نیز که درد شبانه ماهیچه پا به علت بیماری های زمینه‌ای مثل فشار خون، دیابت، افسردگی و ... ایجاد شده است، با کنترل بیماری زمینه‌ای میتوان از شدت درد و گرفتگی پاها کاست.
علل متعددی برای درد پای شبانه وجود دارد که داروهای ضدالتهاب معمول مثل ایبوبروفن یا ناپروکسن برای موارد زیادی مثل صدمات فیزیکی، تحت فشار بودن عصب و شرایط مزمن مثل فیبرومیالژیا میتوانند موثر باشند.
گزینه های درمانی متنوعی برای درمان درد پای شبانه وجود دارد که برپایه تشخیص و رویکرد صحیح میتوان به نتیجه درمانی مناسب رسید. درصورتی که به درمان های خانگی پاسخ نمیدهید، تاخیر در درمان میتواند به شدت کیفیت خواب و وضعیت بهداشت روانی شما را مختل کند و در مواردی مثل مشکلات ناشی از دیسک به عوارض خطرناکی منجر شود. بنابراین پیشنهاد میکنیم با مراجعه به موقع به کلینیک ما، از خدمات تشخیصی درمانی این مرکز بهرمند شوید.
پزشکان حاذق در مجموعه ما میتوانند با تشخیص و درمان دقیق بیماری های ماهیچه پا و بیماری‌های زمینه‌ای مرتبط با آن شما را یاری کنند. بنابراین در اسرع وقت به مراکز درمانی موردنظر مراجعه کنید