چنانچه داروهای مسکن ضد التهاب غیر استروئیدی (چه بدون نسخه و چه تجویزی) تاثیری در درمان بیمار نداشته باشند، پزشک به سراغ داروهای شل کننده عضله می‌رود. تیزانیدین، سیکلوبنزاپرین، متوکاربامول، کاریسوپرودول و باکلوفن جزو داروهای شل کننده عضله هستند که هر یک ده‌ها داروی مختلف با اسامی تجاری گوناگون را شامل می‌شود. این داروها، با کمک به رفع گرفتگی عضلانی که علت بسیاری از کمردردها است، تاثیر خود را نشان می‌دهند.
شل کننده‌ها به عنوان داروی کمر درد شدید، برای رفع جراحت‌های شدید و حاد پزشکی مثل کشیدگی تاثیر دارند. آکادمی پزشکی در آمریکا، آزمایشاتی انجام داده و نتیجه آن را در همایش سالانه ۲۰۱۰ منتشر کرده است. براین اساس، بیمارانی که از کاریسوپرودول استفاده کرده بودند، پس از ۳ روز قدرت عملکرد خود را به دست آورند و دردشان تا حد زیادی تسکین یافت.
اکثر شل کننده‌های عضلانی، دارای عوارض جانبی مشابه اند. ضمناً این داروها آرام‌بخش هستند. اگر برای اولین بار است به سراغ آن‌ها می‌روید و پیش‌تر تجربه استفاده از این نوع داروی کمر درد شدید را نداشته اید، بلافاصله بعد از مصرف، رانندگی نکنید و از کار کردن با دستگاه‌های سنگین بپرهیزید تا با گذشت زمان، نحوه تاثیر دارو برایتان مشخص شود.
از نظر پزشکان، تجویز داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در گام نخست و شل کننده عضلانی به عنوان داروی کمر درد شدید، برای گروهی از بیماران کافی نیست و تاثیر چندانی در بهبود آن‌ها ندارد.
این‌ها کسانی هستند که مدت‌های طولانی درگیر کمر درد مزمن بوده‌اند و از امتحان کردن روش‌های مختلف به نتیجه نرسیده اند. تصمیم پزشک برای این بیماران، تجویز داروهای اپیوئیدی یا مخدر است که براساس پژوهش‌های صورت گرفته ۷۰ درصد بیماران مبتلا به کمردرد از آن استفاده می‌کنند.
مکانیسم داروهای اپیوئیدی یا مخدر در تسکین درد بیماران، تاثیرگذاری بر سلول‌های عصبی و گیرنده‌های مغزی است. مخدر به عنوان داروی کمر درد شدید، انواع مختلفی دارد؛ برخی از آن‌ها مثل داروهای ویکودین از جمله هیدروکولون، استامینوفن و استامینوفن کدئین دار، ضعیف‌اند و اثرشان کوتاه مدت است. و این در حالی است که داروهای بسیار قوی مثل مرفین هم در بین مخدرها به فراوانی یافت می‌شود.
ترامادول، دارای ترکیبات مخدری است و گیرنده‌های مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما عملکرد آن در مقایسه با هیدروکدون و مورفین ضعیف‌تر است. کسانی که دلیل عوارض داروهای مخدری، تمایلی به استفاده از آن‌ها ندارند می‌توانند با مشورت پزشک، به سراغ ترامادول بروند و این رویکرد ملایم‌تر را دنبال کنند، اما از کدام عوارض صحبت می‌کنیم؟ داروی کمر درد شدید از نوع مخدر، چه عوارضی می‌تواند داشته باشد؟
عوارض جانبی داروهای مخدر:
♦ آرام بخش اند؛ به همین علت پس از قطع مصرف، بیمار دچار کسالت می‌شود.
♦ واکنش‌های آلرژیک و حساسیت‌زا مثل خارش و کهیر
♦ ممکن است بیمار به مصرف دارو وابسته شود.
♦ یبوست
خطر وابستگی به داروی مخدر جدی است. شاید شما هم بیمارانی را دیده باشید که برای درمان درد کمر، بارها و بارها تحت جراحی قرار گرفته‌اند و حالا سال‌ها است که مرفین مصرف می‌کنند. احتمالاً پزشکان برای مدیریت درد در این بیماران، چاره‌ای جز این نداشته اند.
خوشبختانه در این سال‌ها با پیشرفت علم پزشکی، جدیدترین روش‌های غیر جراحی پیش روی بیماران است که بدون نیاز به مخدر، درد آن‌ها را تسکین می‌دهد.
مصرف طولانی مدت داروی کمر درد شدید از خانواده اپیوئیدها یا داروهای تخدیری، باعث تشدید درد خواهد شد. شواهد حاکی از آن است که استفاده بی‌رویه و طولانی مدت از این داروها، باعث تغییر در سیستم عصبی شده و مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اینجاست که بیمار درد بیشتری را احساس خواهد کرد.
استروئیدها را به عنوان قوی‌ترین داروهای ضدالتهاب می‌شناسند. کسانی که هفته هاست از کمردرد جدی رنج می‌برند و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای شل کننده عضلانی نتوانسته به آن‌ها کمک کند، می‌توانند از استروئیدهای خوراکی استفاده کنند. ممکن است پزشک این داروها را پیش از تجویز داروهای مخدر امتحان کند.
داروهای کورتیکواستروئید که به صورت خوراکی یا تزریقی قابل استفاده اند، التهاب را کاهش می‌دهند و کمردرد را به حداقل می‌رسانند. تجربه نشان داده مصرف یک دوره کوتاه مدت داروهای کورتیکواستروئید، احتمال التهاب را قبل از مزمن شدن درد کاهش می‌دهد.
ممکن است پزشک در ابتدا یک دوز پک متیل پردنیزولون را تجویز نماید. بیمار، در روز اول ۲۴ میلی گرم از آن را مصرف می‌کند و روزهای بعد دز آن را تا ۴ میلی گرم کاهش می‌دهد. این دوره زمانی ۵ یا ۶ روزه است که نتیجه آن، اتصال کوتاه در سیکل سیگنال درد خواهد بود.
احتمال دارد که پزشک داروی کمردرد شدید از نوع کورتیکواستروئید را در فضای اطراف ریشه عصبی ستون فقرات یا حتی مفاصل فاست تزریق نماید. از آنجایی که یک داروی بسیار قوی به طور مستقیم به منشاء درد می‌رسد و اندام‌های دیگر درگیر نمی‌شوند، دیگر از آن عوارض جانبی شدید ناشی از مصرف داروی خوراکی خبری نخواهد بود.
این عوارض که در صورت مصرف بیش از اندازه یا طولانی مدت کورتیکواستروئید دامنگیر بیماران می‌شود، شامل افزایش وزن، تحلیل رفتن استخوان‌ها و اختلال در توانایی پردازش قندخون است.
درد، پدیده‌ای چند بعدی است که بر بخش‌های مختلف از بدن تاثیر می‌گذارد. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید گاهی پزشک برای درمان بیمارانی که از کمردرد شدید رنج می‌برند، مصرف داروهای روانپزشکی را تجویز می‌کند. البته این داروها برای تمامی کسانی که به کمردرد مزمن مبتلا هستند، مناسب نیست و باید دید ریشه این درد کجاست. پزشک با بررسی دقیق وضعیت بیمار به دنبال آن است که بداند کدام اختلال روانی زمینه را برای بروز کمردرد فراهم کرده است؟ آیا این افسردگی است که باعث کمردرد شده یا نه؟
داروهای ضد افسردگی مورد استفاده برای درمان کمردرد، شامل‌تری سیکلیک‌هایی مثل نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین است که در مدیریت کمردرد تاثیر زیادی دارند. اگر شما هم از عصب تحت فشار در ناحیه کمر رنج می‌برید و دامنه درد آن به سمت پایتان کشیده می‌شود، بد نیست با مشورت پزشک به سراغ داروهای روانپزشکی بروید. احتمالاً یکی از داروهای روانپزشکی، در تسکین تحریک عصبی موثر بوده و درد، بی‌حسی، سوزش و گزگز را کاهش می‌دهد.
یادتان باشد که داروی روانپزشکی به عنوان داروی کمر درد شدید، تنها یک گزینه مکمل است که نمی‌توان به عنوان یک برنامه درمانی کامل و دقیق برای بهبود کمردرد مزمن روی آن حساب کرد.
سلکوکسیب، یکی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی است که برای درمان کمردرد تجویز می‌شود. این دارو برای درمان درد، ورم و خشکی ناشی از ساییدگی مفصل یا استئوآرتریت، آرتروز، اسپوندیلیت انکیلوزان و رماتیسم مفصلی کاربرد دارد. با داروی سلکوکسیب می‌توان دردهای ناشی از پیچیدن مفاصل و رگ به رگ شدن، کوبیدگی عضلات و کشیدگی تاندون‌ها و لیگامان‌ها را تسکین داد و تورم و درد بورسیت‌ها را به حداقل رساند.
برخی سلکوکسیب را به عنوان بهترین داروی تسکین التهاب و درد می‌شناسند. مکانیزم این دارو برای درمان کمردرد، توقف و مهار تولید آنزیم سیکلواکسیژناز است. این آنزیم، موظف به تهیه پروستاگلاندین است. پروستاگلاندین، به عنوان یک ماده شیمیایی، موجب ایجاد التهاب و تورم در بدن می‌شود.
سلکوکسیب با جلوگیری از تولید آنزیم سیکلواکسیژناز، پروستاگلاندین بدن را به حداقل می‌رساند تا به دنبال آن التهاب و درد کاهش یابد. البته سیکلواکسیژناز دو نوع است که سلکوکسیب قادر به توقف تولید نوع دوم آن است.
همانطور که می‌دانید برآمدگی و پاره شدن دیسک با سفتی، درد و ورم همراه است. به توصیه اکثر پزشکان، استفاده از سلکوکسیب، می‌تواند تاثیر زیادی در بهبود درد و ناراحتی ناشی از دیسک کمر داشته باشد.
چند نکته مهم برای استفاده از داروی کمر درد شدید سلکوکسیب:
♦ مصرف سلکوکسیب همراه با دیگر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، ممنوع است.
♦ دز مصرفی دارو را پزشک تعیین می‌کند و شما نمی‌توانید خودسرانه آن را افزایش دهید.
♦ هرگونه واکنش منفی بدن نسبت به مصرف داروی کمر درد شدید سلکوکسیب را با پزشک در میان بگذارید.
♦ برای پیشگیری از مشکلات گوارشی، قرص سبکس را همراه با غذا و با یک لیوان آب کامل مصرف نمایید.
♦ اگر یادتان رفت که یک نوبت از دارو را مصرف کنید، به محض یادآوری در اولین فرصت آن را میل کنید. (البته اگر نوبت بعدی فرا نرسیده است)
♦ اینکه چه مدت طول می‌کشد تا سلکوکسیب تاثیرات خود را در تسکین کمردرد نشان دهد، به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. برخی بیماران بلافاصله بعد از مصرف دارو، تاثیرات آن در تسکین درد را مشاهده خواهند کرد و گروهی دیگر تا روزها و هفته‌ها پس از شروع مصرف سلکوکسیب، اثری از بهبود در خود نمی‌بینند و باید بیشتر صبر کنند.
سیاتیک، طولانی‌ترین عصب بدن است که از لگن تا انتهای پا ادامه می‌یابد. عصب سیاتیک، موظف به کنترل چندین عضله در ساق پا است. سیاتیک، معمولاً یک طرف پایین تنه را درگیر می‌کند و درد ناشی از آن از کمر آغاز شده و به سرتاسر پا کشیده می‌شود.
مهمترین علائم سیاتیک:
♦ دردی که از کمر یا باسن شروع شده و در امتداد عصب سیاتیک در پشت ران و پایین پا پخش می‌شود.
♦ بهبود درد با راه رفتن و دراز کشیدن و تشدید آن با نشستن و روی پا ایستادن
♦ احساس ضعف، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در پایین پا
♦ درد تیرکشنده‌ای که ایستادن و راه رفتن را دشوار می‌کند.
♦ دردی که در عوض سنگین بودن، سوزان و تیز است.
♦ بی‌حسی و ضعف موقع تکان دادن پا
♦ درد پیوسته در باسن و یکی از پاها
برای درمان سیاتیک، روش‌های مختلفی وجود دارد. دارو درمانی، می‌تواند روشی موثر برای تسکین درد بیماران مبتلا به سیاتیک باشد. مسکن قوی برای درد سیاتیک نمونه‌ای از داروی کمر درد شدید است که خوشبختانه استفاده از آن تاثیر زیادی در بهبود بیمار دارد.
با چند نمونه از این داروها آشنا شوید:
♦ انواع مسکن قوی برای درد سیاتیک مثل آسپرین و استامینوفن یا داروهای NSAID که شامل ناپروکسن، ایبوپروفن (موترین و ادویل) و کتوپروفن‌ها است.
♦ داروهای شل کننده عضلات به عنوان مسکن قوی برای درد سیاتیک که گرفتگی عضلانی را برطرف می‌کنند.
♦ داروهای ضدافسردگی به عنوان مسکن قوی برای درد سیاتیک که کمردرد مزمن را تسکین می‌دهند.
قرص کمر درد گیاهی، داروی ضد دردی است که می‌توانید آن را از عطاری‌ها تهیه کنید. استفاده از قرص کمر درد گیاهی برای تسکین درد در این ناحیه از بدن، از گذشته تا به امروز مرسوم بوده است.
قرص کمر درد گیاهی، میوه یک درخت هندی است که آن را آناکاردیه می‌نامند. البته این درخت در زبان هندی به عنوان مغز کاشو شناخته می‌شود. حب القلب، حب الفهم، بلادر و بلادر کبیر از دیگر نام‌های جذاب قرص کمر درد گیاهی است.
آنطور که در آثار محققان طب سنتی می‌خوانیم، قرص کمر درد گیاهی، طبعی گرم و خشک دارد و برای درمان کمردرد بسیار مفید است. ما به کسانی که در جستجوی روش‌های طبیعی برای تسکین درد کمر خود هستند، استفاده از این قرص را پیشنهاد می‌دهیم. البته منوط به اجازه پزشک.
استفاده از داروی کمر درد شدید، بدون تجویز پزشک اصلاً توصیه نمی‌شود. ما در اینجا انواع مختلفی از داروی کمردرد را به شما معرفی کرده‌ایم و از مسکن قوی برای درد سیاتیک، قرص کمر درد گیاهی و سلکوکسیب و کمردرد حرف زدیم اما استفاده از آن‌ها بدون دستور پزشک از نظر ما قابل قبول نیست. بهتر است در مواجه با کمردرد شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید و تحت معاینه قرار بگیرید.
اجازه دهید با یک توصیه مقاله را به پایان برسانیم. کمردرد به عنوان یک مشکل آزار دهنده و ناخوشایند، قابل پیشگیری است و با چند اقدام ساده می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. باید مراقب سلامت کمر خود باشید و از انجام اقدامات پیشگیرانه غافل نمانید. فعالیت بیش از حد، بی‌تحرکی و ورزش نکردن، حمل بار سنگین و… همه می‌توانند عامل کمردرد باشند و شما را به دردسر بیاندازند.