چرخاندن مچ پا با فشار بیش از حد آن به سمت داخل یا خارج می‌تواند باعث ایجاد کشیدگی یا پارگی تاندون‌ها یا عضلات یا پارگی رباط‌ها شود. اگر شما درد و سوزش کف پای خود احساس کردید، بهتر است در سریع‌ترین زمان ممکن به دکتر درد کف پا مراجعه کنید. ما در این مقاله قصد داریم اطلاعات جامعی درباره علت درد قوزک پا، نحوه درمان، پیشگیری و شیوه تشخیص آن را ارائه دهیم، با ما همراه باشید.
در واقع این درد، عوامل گوناگونی دارد. از شایع‌ترین این علت‌ها می‌توان به دررفتگی، رگ‌به‌رگ شدن، کشیدگی و شکستگی مچ پا اشاره کرد؛ اما عوامل بسیار زیاد دیگری نیز می‌توانند در ایجاد این درد نقش داشته باشند. در بیشتر مواقع به استخوان، تاندون یا رباط‌های مچ ناحیه پا آسیب وارد شده و باعث بروز درد شده است. در ادامه به بررسی چندین دلیل سوزن‌سوزن‌شدن کف و مچ پا خواهیم پرداخت.
داشتن کف پای صاف
نداشتن قوس پا در کف پا فرد می‌تواند باعث ایجاد درد کف پا و تورم مچ در پا شود. همچنین برخی افراد که کف پایشان قوس کمی دارند نیز از این احساس درد ناشی از این عارضه ناراحت هستند. برخی اوقات قوس کف پا با بزرگ‌شدن کودک رشد نمی‌کند و باعث به‌وجودآمدن این عارضه می‌شود. بنابراین داشتن کف پا صاف، به دوران کودکی فرد برمی‌گردد.
دررفتگی قوزک پا و رگ‌به‌رگ شدن
به‌طورکلی دررفتگی، رگ‌به‌رگ شدن، پیچ‌خوردگی و شکستن از عوامل شایع درد و سوزش در کف ناحیه پا هستند. اگر فردی که در حال راه‌رفتن یا دویدن است، به‌صورت ناگهانی در حین حرکت پای او تغییر حالت دهد، ممکن است هر کدام از این حالت‌ها رخ دهند. برخورد جسم به پا فرد نیز می‌تواند به مچ پا او آسیب برساند. ورزشکاران و افرادی که فعالیت زیادی دارند، بیشتر در معرض آسیب هستند.
کشیده‌شدن مچ ناحیه پا
از دیگر علت درد در کف پا و قوزک پا می‌توان به کشیدگی مچ پا اشاره کرد. در واقع کشیدگی مچ تقریباً چیزی مشابه رگ‌به‌رگ شدن است. به‌طورکلی تفاوت کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن در این است که عضله یا تاندون ناحیه مچ در پا پاره یا دچار کشیدگی شده است. اگر به این عارضه مبتلا شده باشید، علائمی همچون تورم مچ پا، درد شدید در ناحیه مچ ناحیه پا را خواهید داشت. به صورتی که حتی راه‌رفتن نیز برایتان دشوار خواهد بود.
وجود شکستگی در قوزک پا
در اثر فعالیت بیش از حد یا بروز تصادف، ممکن است استخوان پا دچار شکستگی شود. از علائمی که در هر نوع شکستگی مچ پا به وجود می‌آید می‌توان به تورم قوزک پا، درد مداوم در آن ناحیه، کاهش توانایی در راه‌رفتن فرد و غیره اشاره کرد. شکستگی، می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره فرد را مختل کند. ازاین‌رو، برای مطمئن شدن از شکستگی، حتماً به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید.
بورسیت
در اطراف استخوان‌های همه افراد، کیسه‌های پر از مایعی به نام بورس وجود دارد. بورسها از استخوان‌ها هنگام حرکت محافظت می‌کنند. اگر این کیسه‌های نام‌برده‌شده، دچار التهاب شوند بورسیت را به وجود می‌آورند. بورسیت می‌تواند درد شدید در ناحیه کف پا، مچ ناحیه پا و به‌طورکلی در ناحیه مچ پا ایجاد نماید.
مبتلا بودن به آرتروز مفصل قوزک پا
از دیگر علت درد در کف و قوزک‌های پا می‌توان به آرتروز مفصل مچ ناحیه پا اشاره کرد. اولین قسمتی از مفاصل که بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند، قوزک پا است. زیرا این قسمت از بدن دارای مفاصل بسیار کوچک ظریفی هستند و بیشتر وزن بدن را تحمل می‌کنند. به زبان ساده آرتروز یعنی التهاب مفاصل. آرتروز با ازکارافتادگی در غضروف انتهای هر مفصل ارتباط دارد. به این صورت که استخوان‌های آن ناحیه روی‌هم ساییده می‌شوند و مفصل سفت و دردناک خواهد شد. انواع آرتروز که ممکن است باعث درد و سوزش در کف ناحیه پا شوند، عبارت‌اند از؛ آرتریت نقرسی مزمن، آرتروز استخوان، ورم مفصل‌های پسوریاتیک، آرتریت سپتیک، آرتریت روماتوئید و غیره.
روماتیسم مفصلی
برخی اوقات علت ازکارافتادگی و ایجاد اختلال، ناشی از وجود روماتیسم مفصلی باشید. این عارضه، نوعی بیماری خودایمنی است که باعث می‌شود بدن علیه عملکرد غضروف‌های خود عمل کرده و در آنها اختلال ایجاد نماید در نهایت نیز باعث ازکارافتادن آنها شود.
ابتلا به نقرس
به طور معمول، اوریک‌اسید که یک نوع ماده زائد است، از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود. حال اگر اوریک‌اسید در بدن تجمع پیدا کند و دفع نشود، باعث به‌وجودآمدن نوعی آرتریت مفاصل به نام نقرس می‌شود. مبتلا بودن به نقرس مفاصل باعث ایجاد درد ناگهانی، تورم و سفتی مفاصل می‌شود.
ملتهب شدن تاندون پا
تاندونیت یا ملتهب شدن تاندون‌های پا نیز یکی دیگر از علت‌های شایع درد و سوزش در کف ناحیه پا است. تاندونیت، برخی اوقات در صورت پاره شدن یا آسیب‌دیدن تاندونی به نام تاندون آشیل به وجود می‌آید. در صورت پاره شدن تاندون پا فوراً باید به پزشک مراجعه کرد. ملتهب شدن مچ پا، درد زیادی را به همراه خواهد داشت.
فیبرومیالژیا، علت درد در کف و قوزک‌های پا
از علائم شایع مبتلا بودن به فیبرومیالژیا، می‌توان به خستگی مفرط، درد عضلانی-اسکلتی، افسردگی، حساس شدن قوزک پا با لمس‌کردن و غیره اشاره کرد. این عارضه به طور معمول پس از رخ‌دادن یک حادثه عاطفی به وجود می‌آید. حدود 90% مبتلا به این بیماری، خانم‌ها هستند. افرادی به بیماری‌هایی نظیر روماتیسم مفصلی مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا قرار دارند. معمولاً این بیماری تشخیص خاصی ندارد اما بهتر است برای مطمئن شدن، حتماً به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
سلولیت یا مبتلا بودن به عفونت باکتریایی
در واقع یک نوع عفونت باکتریایی به نام سلولیت، در لایه‌های عمقی پوست ایجاد شده و ممکن است در هر قسمتی از بدن به وجود بیایند. معمولاً ایجاد این عفونت در قسمت‌هایی مانند پاها، ساق پا و صورت بسیار شایع‌تر از سایر قسمت‌های بدن است. وجود این عفونت در بدن باعث ضعیف‌شدن سیستم ایمنی خواهد شد. سلولیت باید در مراحل ابتدایی خود شناسایی و درمان شود. در صورت درمان‌نشدن، می‌تواند بافت‌های اطراف خود را نیز تخریب نماید. به‌طورکلی، سلولیت می‌تواند باعث ایجاد درد و تورم در ناحیه مچ ناحیه پا شود.
ابتلا به سندرم تونل تارسال
در واقع علت ایجاد این سندرم، فشار به وجود آمده بر روی عصب تیبیال خلفی است و این عصب از درون تونل تارسال عبور می‌کند. تونل تارسال نیز، زیر ناحیه استخوانی مچ پا (قوزک پا) قرار گرفته است. مبتلا بودن به سندرم، باعث ایجاد درد شدید در کف پا می‌شود. از دیگر علائم سندرم تونل تارسال می‌توان به درد و سوزش در کف ناحیه پا، سوزن‌سوزن‌شدن تا قوس پا و غیره اشاره کرد.
او-سی-دی یا استئوکندریت دیسکان مچ ناحیه پا
این بیماری زمانی رخ می‌دهد که گردش خون در انتهای استخوان یا زیر غضروف محافظ وجود ندارد. با نبود جریان خون در این قسمت، لایه‌های استخوانی قسمت مچ پا شروع به جداشدن می‌کنند و غضروف ناحیه مچ در پا نیز همراه با آنها از بین می‌رود. به‌صورت دقیق دلیل این بیماری مشخص نشده است؛ اما برخی پزشکان علت این بیماری را ورزش و فشار بیش از حد برای کودکان یا افرادی که به کامل استخوان‌هایشان شکل نگرفته است. در واقع این مسئله می‌تواند تأمین و گردش خون را با اختلال مواجه کند. اگر این بیماری در ناحیه مچ پا رخ دهد، می‌تواند دلیل سوزن‌سوزن‌شدن کف و قوزک پا باشد.
صدمات کف و استخوان برآمده ساق پا می‌تواند شامل مجموعه‌ای از مشکلات نظیر آسیب به استخوان، تاندون، رباط، عصب و بافت‌های نرم مچ ناحیه پا باشند. برای شناسایی دقیق علت صدمات مچ پا، باید به پزشک ارتوپد مراجعه شود. اگر علائمی همچون تنش و درد در قسمت مچ در پا و کف پا، تورم، قرمزی، عفونت یا احساس وجود مشکل در باز و بسته کردن مچ پا دارید، به پزشک مراجعه نمایید. نحوه تشخیص علل این درد، شامل موارد زیر است.
بررسی تاریخچه بیماری و جسمانی فرد: ابتدا پزشک متخصص از شما در خصوص تاریخچه بیماری و زمان شروع‌شدن درد سؤال می‌پرسد. سپس به بررسی ظاهر پا، تنش‌های عضلانی و مفصلی، تورم و به‌طورکلی به بررسی آسیب‌های قابل‌رؤیت می‌پردازد.
تصویربرداری و آزمایش‌های تشخیصی: انجام انواع تصویری برداری‌ها مانند رادیوگرافی، ام-آر-آی و اکو گرافی، می‌تواند تغییرات استخوان، مفاصل، تاندون و بافت‌های نرم ناحیه مچ ناحیه پا را به‌خوبی نشان دهد. در برخی موارد پزشک معالج انجام برخی آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون را برای بررسی التهاب و آسیب‌های مربوط به قوزک پا، را برای فرد تجویز نماید.
تست ورزشی و بررسی نشانه‌های عصبی: برخی تست‌های ورزشی، تغییرات به وجود آمده در عملکرد پا را در شرایط ورزشی نشان می‌دهد. ازاین‌رو، انجام تست ورزشی می‌تواند به شناسایی علت درد کف پا و قوزک پا کمک زیادی کند. از طرفی دیگر، اگر آسیب‌های به وجود آمده ناشی از فشار عصب‌ها باشد، پزشک متخصص به بررسی و ارزیابی علائم عصبی خواهد پرداخت.
فرایند درمانی که برای شما انتخاب می‌شود، بستگی به علت و شدت درد شما دارد. در اغلب موارد، آسیب‌های وارد شده چندان جدی نیست و به راحتی با استراحت کردن، گذاشتن یخ بر روی استخوان برآمده ساق پا و حتی باند پیچی کردن قابل برطرف شدن است. بنابراین معمولاً آسیب‌های وارد به کف و استخوان برآمده ساق پا با درمان‌های خانگی قابل حل هستند؛ اما اگر صدمات وارد شده شدید باشند، نیازمند درمان‌های جدی‌تری نیز خواهند بود. به عنوان مثال؛ یکی از روش‌های درمانی، آسپیراسیون مفصل است است. در این نوع از شیوه درمان، پزشک معالج یک سوزن را به مفاصل وارد و مایع‌های اضافی اطراف مفصل‌ها را خارج می‌نماید. این روش به کاهش تورم و تسکین درد کمک زیادی خواهد کرد.
در برخی مواقع دردهای به وجود آمده، ناشی از ناتراز بودن کف کفش‌های فرد است. به همین منظور، استفاده از کفی ارتز، می‌تواند باعث هم ترازی و تثبیت مناسب وضعیت پاها شوند. مصرف داروهای ضد التهاب با تجویز پزشک، تزریق استروئید، فیزیوتراپی از دیگر روش‌های درمانی هستند. اگر هیچ از روش‌های درمانی نام برده شده باعث تسکین درد فرد نشد، پزشک متخصص انجام عمل جراحی را به فرد توصیه می‌کند. جراحی مچ پا و بخصوص قوزک پا انواع مختلفی دارند و روش انجام هر کدام از آنها، به علت به وجود آمدن این بیماری و شدت آسیب وارد شده، بستگی دارد.
بهترین راه جلوگیری از ابتلا به عارضه به کف و مچ در پا، حفظ قدرت عضلانی و انعطاف‌پذیری مچ پا است. برای جلوگیری از بروز آسیب، بهتر است فشار زیادی روی مچ در پای خود ایجاد نکنید و اجازه استراحت را به او بدهید. قبل از انجام هر گونه فعالیت ورزشی، ابتدا اطمینان حاصل کنید که بدن به‌خوبی گرم شده باشد. حتماً کف مناسب بپوشید. به‌عنوان‌مثال؛ کفش مورداستفاده هنگام بازی فوتبال و کفش پیاده‌روی بسیار با هم متفاوت است. درد را به‌عنوان نشانه اولیه درد نظر بگیرید. به این صورت که اگر قوزک پای شما شروع به درد کرد، فعالیت خود را کاهش و تا جایی که امکان دارد برای تسکین درد استراحت کنید.
سعی کنید وزن خود را در حد متعادل نگه دارید. چاقی و اضافه‌وزن می‌تواند یکی از نشانه‌های درد و سوزش کف پا باشد. کم‌کردن وزن، باعث کاهش فشار وارد شده بر روی مچ در پا می‌شود. همچنین کاهش وزن، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله تاندونیت مچ پا را کاهش می‌دهد. برخی ورزش‌های هوازی شدید، مانند تمرینات پلایومتریک، درد قوزک پا را بیشتر خواهد کرد. به‌جای انجام چنین ورزش‌هایی، سعی کنید از فعالیت خود بکاهید تا علائم بیماری کاملاً برطرف شود. توجه لازم به‌سلامتی خود را داشته باشید.
در بیشتر موارد درد کف پا، با استراحت‌کردن و باندپیچی کردن و دیگر راهکارهای درمان خانگی، درد بهبود و تسکین خواهد یافت. در برخی موارد نیز صدمه دیدن مچ در پا بسیار دردناک و غیرقابل‌تحمل خواهد بود. در این صورت بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید و پروسه درمان خود را آغاز کنید. به‌طورکلی، اگر با درمان‌های اولیه در خانه، درد شما تسکین نیافت و علائم و نشانه‌های زیر را مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت درد در کف و قوزک‌های پا را شناسایی کند.
ناتوانی در راه‌رفتن
درد غیرقابل‌تحمل
کبودی و تورم شدید قوزک پا
ایجاد زخم و تغییر حالت دادن شکل ظاهری پا
مشاهده هر گونه عفونت در ناحیه مورد نظر
عدم توانایی در خم‌کردن مچ پا
عدم بهبود ورم طی 7 روز
عدم تسکین درد با استراحت‌کردن
و مشاهده هر گونه نشانه غیرمعمول
درد کف پا و مچ در پا، چندان قابل‌پیشگیری نیست؛ اما می‌توان با بالابردن آگاهی و رعایت برخی نکات مهم، استخوان، رباط و تاندون‌های خود را قوی نگه دارید. برای جلوگیری از درد مچ پا لازم است آگاهی خود را در این زمینه بالا ببرید. مطمئناً در این باره سؤالاتی گوناگونی در ذهن شما به وجود آمده است. در ادامه قصد داریم برخی از سؤالات متداول کاربران را پاسخ دهیم.
علت درد در کف و قوزک‌های پا چیست؟
در واقع رخ‌دادن این عارضه، علت‌های گوناگونی دارد. به‌طورکلی از شایع‌ترین علت‌های این درد می‌توان به دررفتگی، رگ‌به‌رگ شدن، کشیدگی و شکستگی مچ پا اشاره کرد. مهم‌ترین علت‌های این عارضه در این مقاله توضیح داده شده است.
علائم سوزن‌سوزن‌شدن کف پا و آسیب‌دیدن مچ پا چیست؟
تورم، قرمزی، کبودی، عدم توانایی در راه‌رفتن و...
بهترین مسکن برای کاهش درد و سوزش در کف ناحیه پا چه نوعی دارویی است؟
باتوجه‌به علت به‌وجودآمدن این عارضه، داروهایی که تجویز می‌شوند نیز متفاوت است. اگر علت درد آرتریت تشخیص داده شد؛ استفاده از داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی می‌تواند مفید باشد. مصرف برخی داروها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز بلامانع است. اما سعی کنید زیر نظر پزشک دارو مصرف کنید.
از چه داروهای گیاهی برای درمان این عارضه می‌توان استفاده کرد؟
استفاده از زنجبیل، چای شاتره و آلوئه‌ورا برای درمان این بیماری مفید است.
ساده‌ترین راه درمان این بیماری چیست؟
در واقع باتوجه‌به علت به‌وجودآمدن این بیماری و شدت آن، راه‌های درمان متفاوتی نیز دارند. اما اگر درد شما چندان شدید نیز، با استراحت‌کردن، باندپیچی، استفاده از یخ و مصرف داروهای گیاهی تا حدود برطرف و تسکین خواهد یافت.
سخن پایانی
درد و التهاب در کف پا می‌تواند در انجام فعالیت‌های روزمره افراد اختلال ایجاد کند. خوشبختانه بیماری که احساس درد را در فرد ایجاد می‌کنند، به‌راحتی قابل‌درمان هستند. به‌طورکلی متوجه شدیم که درد مچ پا علل مختلفی دارد. گاهی این عارضه می‌تواند با نشانه‌هایی مانند تورم، کبودی، گرفتگی عضلات و دیگر علائمی که در این مطلب ذکر کردیم همراه باشد.
مشکلاتی مثل نارسایی قلب و نارسایی کلیه، عفونت‌های خونی و …، امکان دارد باعث ایجاد درد و ورم مچ پا شوند. در چنین شرایطی، دیگر نمی‌توان به درمان‌های خانگی اکتفا کرد. بلکه باید با مراجعه به یک متخصص، از سلامتی خود اطمینان حاصل کرد. ترجیحاً سعی کنید در هنگام احساس درد، به پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا علت درد را بیابید و فرایند درمان را شروع کنید. پزشک ارتوپد با استفاده از معاینات فیزیکی و سایر روش‌های نام‌برده‌شده، علت درد کف پا و قوزک پا را پیدا می‌کند.
شما برای یافتن علت سوزن سوزن شدن کف پا، می‌توانید به کلینیک ما مراجعه کنید. پزشکان متخصص در کلینیک ما، باتجربه و مهارتی که دارند، می‌توانند به شما در بهبود، تسکین درد و رفع بیماری به شما کمک زیادی کنند. در این مقاله تلاش ما بر این بود که به همه سؤالات احتمالی شما پاسخ دهیم و سهم کوچکی در بالابردن آگاهی شما در زمینه علت دردهای ناشی از پا داشته باشیم.