علت گزگز کف پا اکثرا تحت فشار قرار گرفتن اعصاب مربوط به پا است و به همراه آن معمولا بی‌حسی پا و یا درد نیز دیده می‌شود. در بسیاری از شرایط، مانند وقتی که مدت زیادی را در یک وضعیت باقی می‌مانیم، فشار بسیار زیادی بر روی اعصاب پا ایجاد می‌شود که سبب گزگز پاها به همراه درد و یا بی‌حسی می‌شود. در ادامه تمامی مواردی که می‌توانند علت گزگز کف پا و همچنین علت درد و گزگز کف پا باشند را به صورت کامل بررسی می‌کنیم و در صورت داشتن این علائم، سریعا به به پزشک ارتوپد برای تشخیص علت گزگز کف پا و درمان مورمور شدن کف‌پا مراجعه کنید.
هنگامی که مدت زیادی می‌نشینیم و پای ما به اصطلاح خواب می‌رود. این خواب رفتن پا به دلیل همان تحت فشار قرار گرفتن اعصاب در هنگام نشستن ایجاد می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که گزگز پاها در اغلب موارد خطرناک نیست و با کمی استراحت کردن و تغییر وضعیت به صورت طبیعی رفع می‌شود. اما گاهی اوقات هم ممکن است که علت گزگز کف پا یک بیماری و یا شرایط جدی تر مانند نوروپاتی های محیطی باشد که در آن صورت کمی علائم متفاوت‌تر و سخت‌تر می‌شوند.
همچنین فشارهای موقتی می‌توانند علت گزگز کف پا و دلیل درد و مورمور شدن کف‌پا شوند که به صورت موقتی هستند و با تغییر حالت و استراحت کردن درمان می‌شوند.
اما بیماری‌ها و شرایط مزمنی هم هستند که می‌توانند علت گزگز کف پا باشند:
♦ دیابت و نوروپاتی دیابتی
♦ مولتیپل اسکلروزیس (بیماری MS)
♦ کم کاری تیروئید
♦ سندرم تونل تارسال
♦ نارسایی کلیه
♦ بیماری چارکوت مری توث
♦ بیماری‌های خود ایمنی
♦ عفونت‌ها
♦ مصرف الکل و نوروپاتی الکلی
در ادامه مواردی که می‌توانند علت گزگز کف پا و دلیل درد و گزگز زیر پا باشند را به صورت مختصر و مفید توضیح خواهیم داد.
♦ دیابت و نوروپاتی دیابتی:
دیابت باعث ایجاد نوروپاتی محیطی می‌شود که یکی از شایع ترین علت گزگز کف پا است. این بیماری به دلیل بالا بودن قند خون ایجاد می‌شود و در طی آن به سلول‌های عصبی حمله می‌شود و سلول‌های عصبی تضعیف می‌شوند و یا به طور کلی از بین می‌روند.
علائم دیابت و نوروپاتی دیابتی شامل موارد زیر است:
• تکرر ادرار
• تشنگی شدید
• خشک شدن دهان
• خارش پوستی
• درد، گزگز و یا بی حسی در دست ها و یا پاها
• گرسنگی‌های مکرر
• کاهش وزن شدید و غیر منتظره
• بهبود آهسته زخم‌ها و یا عدم بهبودی آن‌ها
• ایجاد عفونت‌های قارچی در محل زخم ها و یا مکان های دیگر
• مشکلات بینایی
• حالت تهوع و یا استفراغ
♦ مولتیپل اسکلروزیس و یا MS:
مولتیپل اسکلروزیس و یا همان بیماری MS، یک بیماری خود ایمنی در سیستم عصبی مرکزی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی به پوشش محافظ روی اعصاب که غلاف میلین نام دارند حمله کند و آن را از بین ببرد که در نتیجه آن در کار سلول‌های عصبی اختلال ایجاد می‌شود و بی‌حسی، گزگز و یا عدم کنترل در صورت و یا اندام‌های دیگر مانند دست و گزگز پاها ایجاد می‌شود.
از جمله سایر علائم و نشانه‌های مولتیپل اسکلروزیس و یا بیماری MS می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• خستگی
• ضعف
• درد و خارش
• مشکل در راه رفتن به صورت طبیعی
• اسپاسم های عضلانی
• تغییرات بینایی (کاهش بینایی و یا از دست رفتن آن)
• سرگیجه
• مشکلات مثانه و روده
• مشکلات جنسی
• تغییرات شناختی
• تغییرات عاطفی
• افسردگی
♦ کم کاری تیروئید:
زمانی که تیروئید کم کار شود و نمی‌تواند هورمون‌های کافی را برای تامین نیازهای بدن تامین کند، مشکلات بسیار زیادی برای بدن ایجاد می‌شود که از جمله آن ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• خستگی مزمن و بی‌دلیل
• افزایش وزن
• پف کردن صورت
• نازک شدن موها
• قاعدگی های سنگین و یا نامنظم
• آهسته شدن ضربان قلب
• ضعف، درد، حساسیت و سفتی عضلات
• درد، تورم و سفتی مفاصل
• گواتر و یا غم باد (بزرگ شدن ناحیه تیروئید در گلو)
• مشکلات حافظه
کم کاری تیروئید اگر درمان نشود رفته عوارض بسیار شدید تری مانند نوروپاتی محیطی ایجاد خواهد کرد. در این بیماری به اعصاب محیطی حمله می‌شود و به آن ها آسیب می‌رسد و در نتیجه این آسیب گزگز پاها و یا بی‌حسی پاها و یا اندام دیگر ایجاد می‌شود.
♦ سندرم تونل تارسال:
سندرم تونل تارسال، یکی از علت گزگز کف پا می‌باشد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که عصب تیبیال که در امتداد داخل مچ پا قرار دارد به دلایل مختلف مانند فشار مداوم و یا التهاب بافت‌های اطراف تحت فشار قرار گیرد که در نتیجه آن بی‌حسی و یا گزگز پاها ایجاد می شود.
♦ نارسایی کلیه:
از دیگر علت گزگز کف پا و علت درد و گزگز کف پا نارسایی کلیه است. نیز از جمله دیگر شرایطی است که می تواند علت گزگز کف پا شود. نارسایی کلیه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که شایع‌ترین آن‌ها دیابت و فشار خون بالا است.
علائم گزگز پا ناشی از نارسایی کلیه شامل موارد زیر است:
• درد و بی‌حسی در زیر پا و یا تمامی پا
• گرفتگی و انقباض‌های عضلانی در ناحیه پاها و یا انتهای کمر
• ضعف های عضلانی
♦ بیماری چارکوت مری توث:
این بیماری به دلیل گروهی از اختلالات عصبی محیطی ایجاد می‌شود که به موارد زیر منجر می‌شود:
• آتروفی و ضعف عضلانی
• از دست دادن احساس در اندام
• انقباضات عضلانی
• گزگز، بی حسی و یا احساس سوزش در دست ها و پاها
• ضعیف شدن عضلات پا
• کاهش و یا از دست دادن کنترل عضلات پا و ساق پا
• مشکلات راه رفتن که منجر به زمین خوردن، مشکل در دویدن و راه رفتن به صورت طبیعی می‌شود
• راه رفتن ناخودآگاه بر روی پنجه پا و یا افزایش قوس طبیعی پاها در هنگام راه رفتن
• مشکل در بلند کردن پنجه پا
♦ بیماری های خود ایمنی:
یکی از علت گزگز کف پا یا دلیل درد و گزگز زیر پا بیماری‌های خود ایمنی می‌باشد که به دسته ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که در طی آن‌ها سلول‌های ایمنی به سلول‌های بدن حمله می‌کنند و از جمله بیماری‌های خود ایمنی می‌توان موارد زیر را نام برد:
• لوپوس
• بیماری شوگرن
• سندرم گیلن باره
• بیماری سلیاک
• آرتریت روماتوئید
♦ عفونت‌ها:
برخی از عفونت‌ها می‌توانند باعث ایجاد التهاب در اعصاب شوند که در نتیجه آن‌ها گزگز پاها و یا بی‌حسی در پاها و یا دیگر اندام‌ها ایجاد می‌شود که از جمله این گونه عفونت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بیماری لایم
• زونا
• هپاتیت نوع B و C
• HIV و ایدز
• بیماری هانسن
♦ مصرف الکل و نوروپاتی الکلی:
مصرف مقادیر زیاد الکل به مرور زمان باعث ایجاد نوروپاتی الکلی می‌شود. در این بیماری به اعصاب محیطی آسیب وارد می‌شود که در نتیجه آن بی حسی و یا گزگز در زیر پا و یا دیگر اندام ایجاد می‌شود. طبق تحقیقات، 46 درصد از افرادی که مقادیر زیادی الکل مصرف می‌کنند نوروپاتی الکلی را تجربه خواهند کرد.
افرادی که به نوروپاتی الکلی مبتلا می شوند، تا چندین ماه و یا چندین سال گزگز و یا بی حسی را در پاها، دست‌ها و یا سایر اندام خود احساس خواهند کرد.
از دیگر علائم نوروپاتی محیطی می‌توان موارد زیر را نام برد:
• درد، ضعف و گرفتگی در عضلات
• مشکلات گوارشی
• بی اختیاری برخی عضلات
• تهوع و استفراغ
مصرف زیاد الکل علاوه بر نوروپاتی الکلی با موارد دیگری نظیر سوء تغذیه و کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی نیز همراه است. به همین دلیل ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی نیز دچار گزگز در کف پا و یا اندام های دیگر شوید.
به جز مواردی که بالاتر خواندید، برخی از شرایط و بیماری‌ها هم هستند که می‌توانند علت گزگز کف پا باشند که نسبت به موارد ذکر شده فوق، خطر کمتری دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:
♦ بارداری:
تجربه گزگز پاها در دوران بارداری اصلا غیر معمول نیست و دلیل آن هم این است که به دلیل رشد جنین و افزایش وزن مادر، همواره فشار وارده به اعصاب پاها در حال افزایش است و به همین دلیل احساس گزگز پاها ایجاد می شود.
♦ کمبود ویتامین‌ها:
دریافت نکردن مقادیر مورد نیاز برخی از ویتامین ها مانند ویتامین های B می‌تواند دلیل درد و مورمور شدن کف‌پا باشد. کمبود ویتامین‌ها معمولا به دلیل رژیم های سخت، سوء تغذیه و یا بیماری های زمینه ای ایجاد می‌شود.
ویتامین B12 یکی از ویتامین هایی است که کمبود آن به نوروپاتی محیطی منجر می شود. از جمله نشانه‌های کمبود ویتامین B12 می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• خستگی مزمن
• تنگی نفس
• سرگیجه
• احساس یخ زدن و یا سوختن در دست ها و یا پاها
• سردرد
• درد قفسه سینه
• مسائل گوارشی
• حالت تهوع
• بزرگ شدن کبد
♦ مصرف برخی داروها:
گاهی اوقات ممکن است که مصرف برخی داروها عوارض جانبی مانند گزگز پاها ایجاد کنند که از جمله این دارو ها می‌توان به داروهای شیمی درمانی و داروهایی که برای درمان HIV و ایدز استفاده می‌شوند اشاره کرد.
♦ مسمومیت:
قرار گرفتن در معرض برخی سموم و مواد شیمیایی می توانند باعث ایجاد مواردی مانند مورمور شدن کف‌پا و شرایط زیر شوند:
درد، بی‌حسی و ضعف در تمامی بدن
مشکل در راه رفتن
از جمله سمومی که علت درد و گزگز کف پا می‌باشند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
♦ آرسنیک
♦ تالیم
♦ برخی از سموم حشره کش
♦ برخی از داروهای گیاهی
♦ ضد یخ
♦ چسب‌ها
♦ جیوه
♦ هایپرونتیلاسیون:
این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که بی دلیل بیش از حد عمیق و سریع نفس می کشید که در نتیجه آن سطح دیس اکسید خون از حد طبیعی پایین تر می‌آید و شرایطی مانند مورمور شدن کف‌پا و یا دست ها، سبکی سر، تنگی نفس و اضطراب را ایجاد می کند.
هایپرونتیلاسیون به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
• اختلالات اضطرابی
• ترس‌های مختلف مانند ترس از ارتفاع
گاهی اوقات هم بیماری‌های دیگری مانند موارد زیر می‌توانند باعث ایجاد این وضعیت شوند:
• عفونت‌های ریوی
• بیماری‌های ریوی
• بیماری‌های قلبی
• کتواسیدوز دیابتی
در صورتی که علائم و شرایط زیر را مشاهده می‌کنید برای مشخص شدن علت گزگز کف پا و درمان مورمور شدن کف‌پا، باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید:
♦ از شروع علائم بیش از یک هفته گذشته اما بهبودی در آن دیده نمی‌شود
♦ با گذشت زمان علائم افزایش می‌یابند
♦ گزگز با درد همراه می‌شود
♦ مشکل در راه رفتن
♦ در کنترل کردن و یا حس کردن پاهای خود مشکل دارید
اگر گزگز در کف پا شما با سردرد شدید، گزگز صورت و یا ضعف های ناگهانی همراه بود، ممکن است که دچار سکته مغزی شده باشید و باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
در این مقاله سعی کردیم تا هر آن چه را که نیاز است در رابطه با علت گزگز کف پا بدانید را در اختیار شما بگذاریم تا اگر شما و یا یکی از عزیزان‌تان اخیرا دچار این مشکل شده اید، بتوانید یک دید کلی نسبت به آن پیدا کنید و بدانید که شرایط خطر در مورد گزگز در کف پا چیست؟
همان طور که مشاهده کردید، عوامل بسیار زیادی می‌توانند علت گزگز کف پا باشند که علائم آن ها شبیه به یکدیگر است اما باید بدانید که درمان‌های بسیار متفاوتی دارند. عدم درمان مشکلات جدی مانند نوروپاتی ها، باعث پیشرفت آن ها می‌شود که خطرات بسیار زیادی را برای فرد ایجاد می‌کنند که از جمله آن ها می‌توان به از دست دادن کنترل قسمتی از اندام مانند پاها و یا دست ها اشاره کرد.
به همین دلیل توصیه می‌شود که اگر حس می‌کنید مورمور شدن کف‌پا شما غیر عادی است و یا شرایط خطری که پیش تر اشاره کردیم را در خود مشاهده می‌کنید، سریعا برای تشخیص علت و درمان آن به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
از این رو شما می توانید همین الان با مراجعه به کلینیک تخصصی ارتوپدی ما در ابتدا با کمک متخصصان حاذق و با تجربه مجموعه مشکل خود را تشخیص دهید و سپس در صورت نیاز در همین مجموعه و با استفاده از بروز ترین تجهیزات و متدهای درمانی، درمان خود را آغاز کنید و هرچه سریع تر سلامتی خود را بازیابید.